Λουίς Μπουνιουέλ: 22/2/1900 γεννήθηκε ο πατέρας του κινηματογραφικού σουρεαλισμού

Ο Λουίς Μπουνιουέλ θεωρείται ο πατέρας του κινηματογραφικού σουρεαλισμού και ένας από τους πιο πρωτότυπους σκηνοθέτες που υπήρξαν ποτέ. Ο Μπουνιουέλ γεννήθηκε στην Καλάντα (Calanda) της Ισπανίας, στην επαρχία της Αραγονίας, στις 22 Φλεβάρη του 1900, αν και τα παιδικά του χρόνια τα πέρασε στην πόλη της Σαραγόσα. 

Ήταν γόνος εύπορης οικογένειας Ιησουϊτων, ανατράφηκε ιδιαίτερα αυστηρά, πράγμα που φανερώνεται στα έργα του από την εμμονή του με τη θρησκεία. Είχε την πρώτη του επαφή με τον κινηματογράφο σε ηλικία οκτώ ετών. 

Την περίοδο 1917-1924 σπούδασε στο πανεπιστήμιο της Μαδρίτης όπου αρχικά - και κατόπιν προτροπής του πατέρα του - στόχευε στην απόκτηση ενός διπλώματος αγρονόμου μηχανικού. Στην πορεία άλλαξε προσανατολισμό και στράφηκε στην μηχανολογία της βιομηχανίας ενώ για ένα χρόνο εργάστηκε και στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας της Μαδρίτης και ειδικότερα στον τομέα της εντομολογίας, όπου ο Μπουνιουέλ είχε μεγάλη κλίση. Η τελευταία του στροφή σημειώθηκε με την απόκτηση διπλώματος φιλοσοφίας με ειδικότητα στην ιστορία. Στην φοιτητική εστία του πανεπιστημίου γνωρίστηκε – μεταξύ άλλων Ισπανών καλλιτεχνών – και με τον ζωγράφο Σαλβαδόρ Νταλί καθώς και με τον ποιητή Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα, με τους οποίους συνδέθηκε φιλικά.

Μετά τις σπουδές του ξεκίνησε να εργάζεται ως βοηθός σκηνοθέτη στο Παρίσι αν και οι γνώσεις του γύρω από την σκηνοθεσία και τις τεχνικές του κινηματογράφου ήταν ελάχιστες. Η πρώτη του προσωπική κινηματογραφική απόπειρα εκδηλώθηκε με τον Ανδαλουσιανό σκύλο, το 1929, μία ταινία μικρού μήκους, μόλις 17 λεπτών, αμιγώς υπερρεαλιστική. Το σενάριο της ταινίας συνυπογράφει μαζί με τον Μπουνιουέλ και ο Νταλί. Αμέσως μπήκε στην ιστορία του κινηματογράφου με τις τολμηρές εικόνες του – το τεμαχισμένο μάτι στην αρχή της ταινίας σοκάρει ακόμα και σήμερα. Το φιλμ ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων, κάτι που ικανοποιούσε τους δύο αναρχικούς καλλιτέχνες, ενώ οι Σουρεαλιστές από την άλλη μεριά το λάτρεψαν και τους αγκάλιασαν με ενθουσιασμό.

Οπως όλοι οι σουρεαλιστές ήθελαν πάντα να προκαλούν σκάνδαλο, να εξεγείρονται απέναντι σε καταστάσεις κατεστημένες, έτσι και ο Λουίς Μπουνιουέλ ενοχλούνταν όταν ευχαριστούσε το κοινό και ευχαριστιόταν όταν το ενοχλούσε. «Ο σουρεαλισμός βρίσκεται στην υπηρεσία της επανάστασης...» συνήθιζε να λέει.

Μερικές φορές, όταν οι ταινίες του γίνονταν αποδεκτές από τον κόσμο, θύμωνε. "Εκανα κάτι λάθος" έλεγε».

Η επόμενη ταινία του Μπουνιουέλ ήταν η Χρυσή Εποχή (1930).

Μετά τον Ισπανικό εμφύλιο πόλεμο και την περίοδο 1939-1945 ο Μπουνιουέλ βρέθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες. Για ένα διάστημα εργάστηκε στο κινηματογραφικό αρχείο του Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης στη Νέα Υόρκη και αργότερα μετακόμισε στο Hollywood όπου συμμετείχε στην παραγωγή ταινιών, μεταφορών γνωστών εμπορικών επιτυχιών στα ισπανικά. Μεταξύ άλλων μικρής αξίας ταινιών, συμμετείχε στη δημιουργία κινηματογραφικών έργων με θέμα τον Ισπανικό εμφύλιο. Είναι γεγονός πως στο Χόλλυγουντ, ο Μπουνιουέλ δεν κατάφερε να οικοδομήσει μία σημαντική καριέρα.

Την περίοδο 1946-1960, ο Μπουνιουέλ εργάστηκε ως σκηνοθέτης στο Μεξικό. Αρχικά παρακινήθηκε να γυρίσει μία ταινία εκεί από τον παραγωγό Όσκαρ Ντάσινγκερς, υπό τον τίτλο Γκραν Καζινό. Ακολούθησαν άλλες 20 ταινίες, οι οποίες γυρίστηκαν ως επί το πλείστον με περιορισμένα μέσα, χαμηλές αμοιβές, στην ισπανική γλώσσα και σε μικρό χρόνο γυρισμάτων, περίπου είκοσι ημερών. Ο Μπουνιουέλ, ωθούμενος από οικονομική ανάγκη, εργάστηκε συχνά σε θέματα που ο ίδιος δεν είχε επιλέξει, ωστόσο όπως ο ίδιος παραδέχθηκε, ουδέποτε σκηνοθέτησε μία σκηνή αντίθετη με τις πεποιθήσεις του και την αισθητική του. H ταινία Λος Ολβιδάδος (Los Olvidados), του 1950, εισέπραξε πολύ θετικές κριτικές στο Φεστιβάλ των Καννών όπου παρουσιάστηκε, ενώ ο Μπουνιουέλ αναγνωρίστηκε ως ένας από τους σημαντικότερους Ισπανούς σκηνοθέτες. Πολλές από τις ταινίες που σκηνοθέτησε στο Μεξικό θεωρούνται σήμερα κλασικές.

Το 1961 ο Στρατηγός Φράνκο, θέλοντας να επιδείξει το ενδιαφέρον του για τη κουλτούρα της χώρας του, κάλεσε τον Μπουνιουέλ πίσω στην πατρίδα του. Εκείνος επέστρεψε και σε απάντηση έκανε την ταινία Viridiana, η οποία απαγορεύτηκε αμέσως μετά την κυκλοφορία της γιατί θεωρήθηκε βλάσφημη! Παρόλ’ αυτά η ταινία κέρδισε το Χρυσό Φοίνικα.

Ο Μπουνιουέλ σκηνοθέτησε αρκετές γαλλόφωνες ταινίες στη Γαλλία αμέσως μετά την επιτυχημένη κινηματογραφική παραγωγή του στο Μεξικό. Σε αυτό το διάστημα, δημιούργησε μερικές από τις πιο δημοφιλείς ταινίες του, μεταξύ των οποίων η Ωραία της ημέρας, Το σκοτεινό αντικείμενο του πόθου καθώς και Η Κρυφή Γοητεία της Μπουρζουαζίας. Λιγότερο γνωστές αλλά εξίσου σημαντικές ταινίες της ίδιας περιόδου, είναι ο Γαλαξίας και το Φάντασμα της Ελευθερίας.

Ο Μπουνιουέλ αποσύρθηκε από τον κινηματογράφο το 1977 και στα επόμενα χρόνια ολοκλήρωσε την αυτοβιογραφία του, στην οποία λέει πως θα μπορούσε να κάψει όλες τις κόπιες των ταινιών του! Πέθανε το 1983 στο Μεξικό από κίρρωση του ήπατος.

Είχε πει για τον θάνατο: "Το να πεθάνω και να εξαφανισθώ μου φαίνεται τέλειο· αντίθετα, η πιθανότητα να παραμείνω αιώνιος μου προκαλεί τρόμο". και "Ειλικρινά, παρά τον τρόμο που μου προκαλεί ο τύπος, θα μου άρεσε μετά το θάνατο μου να σηκώνομαι κάθε δέκα χρόνια από το τάφο μου και να αγοράζω μερικές εφημερίδες!"