Τα μαθητοδικεία καλά κρατούν και θα συνεχίσουν

Η πρόσφατη, «αναμορφωτική ποινή» της κοινωνικής εργασίας 80 ωρών, που επέβαλε το δικαστήριο ανηλίκων στο Ρέθυμνο σε μαθητές, κατηγορούμενους για την κατάληψη του σχολείου τους, προκάλεσε έκπληξη στην κοινή γνώμη και την αντίδραση μαθητών, γονιών και εκπαιδευτικών, του υπουργείου Παιδείας, Ερευνας και Θρησκευμάτων, καθώς και της εισαγγελίας του Αρείου Πάγου, που ζήτησαν τη μετατροπή ή την άρση της.

Μάλιστα στη σχετική ανακοίνωσή του, το υπουργείο Παιδείας επεσήμανε ότι «νομοθέτησε πέρσι την κατάργηση του ‘’μαθητικού ιδιώνυμου’’ που είχε θεσπιστεί με Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου από τον Δεκέμβριο του 1999 και είχε αποκτήσει ισχύ νόμου με τον νόμο 2811 του 2000 (σ.σ. κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ με πρωθυπουργό τον Κώστα Σημίτη). Με τη (σ.σ.νέα) διάταξη αυτή είχε καταργηθεί η προβλεπόμενη ποινή φυλάκισης των μαθητών που συμμετείχαν σε καταλήψεις».

Παρόλα αυτά όμως, οι τοπικές εισαγγελίες μπορούν να προχωρήσουν στην άσκηση διώξεων κατά μαθητών, χρησιμοποιώντας τις γενικές διατάξεις του Ποινικού Κώδικα, αυτοτελώς ή σε συνδυασμό, αυτεπάγγελτα ή έπειτα από καταγγελία (ακόμη και ανώνυμη), όπου αυτές προβλέπουν ποινές φυλάκισης σε βαθμό πλημμελήματος για τη διατάραξη της κοινής ειρήνης (άρθρο 189), τη διατάραξη της οικιακής ειρήνης (άρθρο 334 παράγραφος 3 για τις δημόσιες υπηρεσίες), την παρακώλυση συγκοινωνιών (άρθρο 292) και σε ορισμένες, ακραίες περιπτώσειακόμη και για διέγερση σε διάπραξη εγκλήματος (άρθρο 184). Ας σημειωθεί ότι οι ειδικές, αναμορφωτικές ποινές για τους ανήλικους που θα κριθούν παραβάτες, όπως στην περίπτωση του Ρεθύμνου, δεν παύουν να αποτελούν καταδίκη, προσαρμοσμένη στην ηλικία τους και την κατά την κρίση του δικαστηρίου βαρύτητα του αδικήματος.

Η περίπτωση του Ρεθύμνου, όμως, δεν αποτελεί «μεμονωμένο περιστατικό», ως προς το σκέλος της δίωξης μαθητών ή και την επιβολή κάποιας ποινής. Τα τελευταία χρόνια, είτε κάνοντας χρήση της πράξης νομοθετικού περιεχομένου της κυβέρνησης Σημίτη είτε των άλλων διατάξεων, που προαναφέρθηκαν, τοπικές εισαγγελίες έχουν προχωρήσει σε διώξεις μαθητών, έπειτα από καταλήψεις, διαμαρτυρίες ή άλλες κινητοποιήσεις σχεδόν σε όλη την Ελλάδα, οδηγώντας τους κατηγορούμενους μαθητές στο εδώλιο, ακόμη και με τη διαδικασία του αυτόφωρου, όπως συνέβη στη Λαμία, τον Οκτώβριο του 2013. Τότε είχαν καταδικαστεί σε ποινές φυλάκισης 20 ημερών με τριετή αναστολή, τρεις ενήλικες μαθητές του 1ου Επαγγελματικού Λυκείου της πόλης για διατάραξη της οικιακής ειρήνης στην υπηρεσία.

Το κύμα της νέας εποχής ποινικών διώξεων σε βάρος μαθητών και μαθητριών γυμνασίων και λυκείων ξεκίνησε παράλληλα με την επάνοδο του φαινομένου των καταλήψεων, αυτή τη φορά στον απόηχο των συνεπειών της οικονομικής κρίσης και των διαδοχικών μέτρων δημοσιονομικής προσαρμογής στην καθημερινότητα και τη ζωή του σχολείου. Χαρακτηριστική περίπτωση, η δίκη - μαμούθ στην Ορεστιάδα, το φθινόπωρο του 2010, όταν συνολικά 105 μαθητές και μαθήτριες των σχολείων της πόλης κάθισαν στο εδώλιο του δικαστηρίου ανηλίκων, κατηγορούμενοι για τις καταλήψεις των σχολικών τους μονάδων - στο σύνολό τους, αθωώθηκαν.

Στις αίθουσες των δικαστηρίων βρέθηκαν το 2014, με τις ίδιες κατηγορίες και διαδοχικά, μαθητές - μέλη του 15μελούς Συμβουλίου του 1ου Γενικού Λυκείου Βόλου και 16 μαθητές και μαθήτριες του Επαγγελματικού Λυκείου στο Λουτράκι, οι οποίοι και αθωώθηκαν, επίσης, στο σύνολό τους. 

Πιο πρόσφατα, και συγκεκριμένα μέσα στο 2016, διώξεις έχουν απαγγελθεί και σε μερικές περιπτώσεις έχουν καθίσει στο εδώλιο διαμαρτυρόμενοι μαθητές, στη Σάμη της Κεφαλονιάς (όπου και αθωώθηκαν), ξανά τη Λαμία (συλλήψεις και διώξεις μαθητών στο 5ο και 6ο Γενικό Λύκειο και το 2ο Επαγγελματικό Λύκειο), τα Γρεβενά και το Ηράκλειο της Κρήτης.

Στο ίδιο πλαίσιο, πέρυσι τον Οκτώβρη, το δικαστήριο ανηλίκων Θεσσαλονίκης επέβαλε την αναμορφωτική ποινή της επίπληξης σε πέντε 14χρονους μαθητές του 1ου Γυμνασίου Μαλακοπής Πυλαίας, πάλι για διατάραξη οικιακής ειρήνης στην υπηρεσία και έπειτα από καταγγελία της διευθύντριας του σχολείου.

Τονίζεται ότι σε όλες τις παραπάνω περιπτώσεις, με τελευταία αυτή του Ρεθύμνου, προκλήθηκε ευρύ κύμα συμπαράστασης προς τους κατηγορούμενους μαθητές από εκπαιδευτικούς, γονείς, συνδικαλιστικούς και κοινωνικούς φορείς και κόμματα κυρίως της Αριστεράς σε τοπικό ή εθνικό επίπεδο. Υπάρχουν βέβαια και οι εξαιρέσεις, όπως η δημόσια δήλωση του αντιπροέδρου της ΝΔ, Άδωνη Γεωργιάδη, ο οποίος μέσω του twitter υποστήριξε μεταξύ άλλων ότι χρειάζεται ένα «μπράβο και στον Διευθυντή και στην Δικαιοσύνη, τα παιδιά αυτά κανένα στίγμα δεν πήραν, πήραν ένα σπουδαίο μάθημα που αν το καταλάβουν θα γίνουν καλύτεροι πολίτες αύριο».

Αντίστοιχη τοποθέτηση είχε κάνει στη Βουλή τον χειμώνα του 2000, ο τότε υφυπουργός Παιδείας της κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ, Γιάννης Ανθόπουλος, ο οποίος έπειτα από τον σάλο που είχε προκαλέσει η νομοθέτηση μέσω πράξης νομοθετικού περιεχομένου, του ειδικού, ποινικού αδικήματος για τις καταλήψεις σχολείων με ελάχιστη ποινή, τη φυλάκιση 6 μηνών, υποστήριζε ότι η νομοθεσία αυτή,οι δίκες και οι πιθανές ποινές έχουν «παιδαγωγικό χαρακτήρα για τα παιδιά».

Υπενθυμίζεται ότι στο διάστημα από την πράξη νομοθετικού περιεχομένου που εκδόθηκε στις 4 Δεκεμβρίου 1999 έως την κύρωση της στη Βουλή, στις 23 Φεβρουαρίου 2000, παραπέμφθηκαν σε δίκες μαθητές στην Αθήνα (καταδικάστηκαν 4 μαθητές λυκείου της Γλυφάδας, σε τέσσερις μήνες φυλάκιση με τριετή αναστολή), στη Λάρισα, στον Βόλο, στη Σπάρτη, στην Κοζάνη, στον Πλαταμώνα (13 μαθητές τιμωρήθηκαν με την αναμορφωτική ποινή της επίπληξης) και τη Δράμα.

Από tvxs.gr