Τάκης Γιαννόπουλος
Την απειλή «κάψτε τους» που εκτόξευσαν φασίστες της οργάνωσης Propatria απέναντι σε αντιφασίστες, κρατώντας ένα μπιτόνι με βενζίνη μπροστά σε σταματημένο βαγόνι του ηλεκτρικού στο Μοναστηράκι ας την κρατήσουμε στη μνήμη μας.
Είναι η πιο πρόσφατη, τρανταχτή απόδειξη των όσων καταγγέλλει εδώ και δεκαετίες το αντιφασιστικό κίνημα και οι πολιτικές και κοινωνικές συλλογικότητες που το απαρτίζουν. Ο φασισμός δεν είναι απλά μια διαφορετική πολιτική άποψη όπως όλες οι άλλες και άρα δικαιούται ελεύθερης έκφρασης ή και συνομιλίας. Είναι μια εγκληματική ιδεολογία που οπλίζει αδίστακτα άτομα, στυγνούς δολοφόνους, ικανούς να σκοτώσουν όποιον ή όποια δεν συμφωνεί με τις αποκρουστικές τους ιδέες.
Όλη η εμπειρία της κινητοποίησης για την 1η Νοέμβρη αποτελεί μια πολύτιμη παρακαταθήκη και πηγή συμπερασμάτων για ολόκληρο το αντιφασιστικό και ευρύτερο λαϊκό κίνημα.
Το πιο σημαντικό από όλα τα συμπεράσματα είναι ότι το αντιφασιστικό κίνημα πέτυχε μια πολύ σημαντική νίκη, ίσως τη σημαντικότερη μετά την ιστορική καταδίκη της Χρυσής Αυγής στο Εφετείο τρία χρόνια πριν. Κόντρα σε κυβέρνηση, αστυνομία, φασίστες, συστημικά ΜΜΕ, το κίνημα πέτυχε να ακυρώσει την πανευρωπαϊκή φιέστα που προετοίμαζαν όλες οι εγχώριες νεοναζιστικές ομάδες από τον περασμένο Ιούνη.
Ένα θλιβερό τρισάγιο και 30 μαζεμένοι νεοναζί σαν τον κλέφτη μες στην νύχτα, μία μέρα πριν από αυτήν που προγραμμάτιζαν αρχικά, ήταν ο απολογισμός των φασιστών. Η Χρυσή Αυγή μάζεψε το δημόσιο κάλεσμά της δύο μέρες πριν. Η Rropatria αναγκάστηκε να φύγει από το Ηράκλειο και να στήσει ενέδρα στο Μοναστηράκι. Οι Ευρωπαίοι νεοναζί περιορίστηκαν σε 21 Ιταλούς της Casa Pound που πιάστηκαν στο αεροδρόμιο και απελάθηκαν.
Οι ενδοφασιστικοί καυγάδες στα social media είναι ενδεικτικοί του κλίματος αποτυχίας που επικρατεί στον χώρο. Και όλα αυτά σε μια περίοδο που η Ακροδεξιά εμφανίζει διψήφια ποσοστά σε 15 από τις 27 χώρες της ΕΕ και στις πρόσφατες βουλευτικές εκλογές είχαμε την είσοδο τριών ακροδεξιών κομμάτων στη βουλή με συνολικό ποσοστό πάνω από 14%.
Τίποτε από όλα αυτά δεν θα είχε συμβεί αν δεν είχε αναλάβει δράση το αντιφασιστικό κίνημα. Κάθε αγωνιστής και αγωνίστρια που πήρε μέρος σε αυτόν τον αγώνα πρέπει να αισθάνεται δικαιωμένος/η και περήφανος/η για τον ρόλο που έπαιξε. Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.
Από τον περασμένο Ιούνη ήξεραν
Σύμφωνα με αποκαλύψεις δημοσιογράφων (όπως π.χ. του Γιάννη Σουλιώτη στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ) η ΕΛΑΣ ήταν ενήμερη από τον περασμένο Ιούνη ότι υπήρχε κάλεσμα φασιστών για πανευρωπαϊκή συγκέντρωση στην Αθήνα την 1η Νοέμβρη με αφορμή τη συμπλήρωση 10 χρόνων από τον θάνατο των δύο Χρυσαυγιτών (Φουντούλη και Καπελώνη) στο Νέο Ηράκλειο.
Η σχετική ανάρτηση στα εγχώρια ναζιστικά site υπήρχε από τις 13 Αυγούστου και μια σειρά οργανώσεις όπως η Propatria, η Ιαχή και το Mέτωπο Nεολαίας της Χρυσής Αυγής έβγαλαν δημόσια καλέσματα για τη Λεωφόρο Ηρακλείου 420, μπροστά από τα παλιά γραφεία της Χρυσής Αυγής στην περιοχή.
Στις 6 Σεπτέμβρη ο «Αντιφασιστικός Συντονισμός Αθήνας Πειραιά» κάλεσε σύσκεψη για το θέμα. Ήταν η πρώτη συλλογικότητα που το έκανε αποτελώντας ουσιαστικά την ατμομηχανή όλης της αντιφασιστικής κινητοποίησης. Η σύσκεψη ήταν πολύ μαζική, με τη συμμετοχή δεκάδων εκπροσώπων συλλογικοτήτων της Αριστεράς και του αντιεξουσιαστικού χώρου.
Οι προτάσεις που κατέθεσε ο Συντονισμός ήταν οι εξής:
1. Αντιφασιστική συγκέντρωση στη Λ. Ηρακλείου 420 την 1η Νοέμβρη στις 4.00 μ.μ. με στόχο την ακύρωση της συγκέντρωσης των φασιστών που ήταν προγραμματισμένη για τις 6.00 μ.μ.
2. Πλατιά απεύθυνση στο ευρύτερο λαϊκό και εργατικό κίνημα και τους φορείς του Νέου Ηρακλείου με στόχο την ενότητα και τη μαζικότητα που αποτελούν τις αναγκαίες προϋποθέσεις για την επιτυχία του στόχου αλλά και την περιφρούρηση του κινήματος.
3. Πραγματοποίηση σύσκεψης στο Νέο Ηράκλειο με τοπικούς φορείς για την οργάνωση των δράσεων.
4. Αντιφασιστική συναυλία στο Νέο Ηράκλειο το Σάββατο 28 Οκτώβρη την ημέρα του ΌΧΙ στον φασισμό.
5. Συγκρότηση ομάδων τύπου, νομικών και οργάνωσης συναυλίας.
6. Έκδοση διεθνούς καλέσματος αλληλεγγύης
7. Έκδοση ανακοίνωσης, αφίσας και δελτίων τύπου
Η συντριπτική πλειοψηφία των συλλογικοτήτων και των ανένταχτων που ήταν στη σύσκεψη συμφώνησαν και εμπλούτισαν τις παραπάνω προτάσεις. Άλλες συλλογικότητες (π.χ. η «Ηλέκτρα Αποστόλου», «Κατάληψη Προσφυγικών») δήλωσαν επιφύλαξη και δεν υπέγραψαν το σχετικό υλικό.
Ο Αντιφασιστικός Συντονισμός ξεκίνησε την εκστρατεία του έχοντας να αντιμετωπίσει δύο βασικά προβλήματα. Το πρώτο ήταν ότι το κάλεσμα των φασιστών παρέμενε άγνωστο στο ευρύ κοινό και το δεύτερο ότι μεσολαβούσαν οι δύο γύροι των δημοτικών εκλογών με τις οποίες εμπλεκόταν ένα μεγάλο μέρος από τον κόσμο του αγώνα, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να συμβάλει στην εκστρατεία όπως θα ήθελε.
Τελικά η εκστρατεία ξεκίνησε. Ήρθαμε σε επαφή με το σωματείο εργαζομένων του Δήμου Ηρακλείου και την Δ΄ΕΛΜΕ Ανατολικής Αττικής που ανταποκρίθηκαν με θέρμη.
Καλέστηκε σύσκεψη στον πολιτιστικό χώρο του δήμου Ηρακλείου «Ηλέκτρα Αποστόλου» για την οποία αρχικά πήραμε άδεια από τον δήμο. Κατόπιν ο Δήμος ανακάλεσε με διάφορα προσχήματα την άδεια και δεν μας παραχώρησε τον χώρο, καθώς δέχτηκε πιέσεις από τοπικούς ακροδεξιούς παράγοντες.
Παρόλα αυτά, η σύσκεψη πραγματοποιήθηκε έξω από τον χώρο και με σημαντική συμμετοχή (100 ατόμων). Η σύσκεψη υιοθέτησε τις προτάσεις του «Αντιφασιστικού Συντονισμού». Συμφωνήθηκε νέα σύσκεψη δύο βδομάδες μετά, που αυτή την φορά είχε την άδεια του Δήμου. Επιπλέον ο Δήμος έδωσε άδεια και για την αντιφασιστική συναυλία στις 28 Οκτώβρη. Στη δεύτερη σύσκεψη συμμετείχαν ακόμα περισσότεροι φορείς, δημοτικές παρατάξεις κτλ.
Αποτέλεσμα της σύσκεψης ήταν η πολύ σημαντική ομόφωνη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Ηρακλείου που καλούσε την κυβέρνηση να απαγορεύσει τη συγκέντρωση των φασιστών.
Αποφασίστηκε επίσης η πραγματοποίηση συνέντευξης τύπου στην πλατεία του Νέου Ηρακλείου με ομιλητές τον γραμματέα του σωματείου εργαζομένων του Δήμου Ηρακλείου, Γ. Παντελάκη, την πρόεδρο της Δ’ ΕΛΜΕ Ανατολικής Αττικής, Β. Βασιλάτου, και την Αγγελική Βαλσαμάκη από τον «Αντιφασιστικό Συντονισμό».
Παράλληλα, σημαντική ήταν η ανταπόκριση στο διεθνές κάλεσμα αλληλεγγύης του Αντιφασιστικού Συντονισμού. Συλλογικότητες από μια σειρά χώρες έστειλαν ψηφίσματα αλληλεγγύης και έκαναν διεθνείς παρεμβάσεις. Ανάμεσά τους, πέντε αριστεροί βουλευτές του Ιρλανδικού Κοινοβουλίου, που έστειλαν υπόμνημα στον πρέσβη της Ελλάδας στην Ιρλανδία. Δημοτικοί σύμβουλοι από τη Σουηδία έστειλαν επίσης υπόμνημα.
Στην Κύπρο οργανώθηκε από αριστερές και κοινωνικές συλλογικότητες συγκέντρωση αλληλεγγύης έξω από την ελληνική πρεσβεία την ίδια μέρα και ώρα με την αντίστοιχη συγκέντρωση του κινήματος στην Ελλάδα. Τέλος εκπρόσωποι της γερμανικής Αριστεράς, Die Linke, μέλη της οργάνωσης SAV. Παραβρέθηκαν στη συγκέντρωση στο Νέο Ηράκλειο.
Μεγάλη επιτυχία της αντιφασιστικής συναυλίας
Η αντιφασιστική συναυλία ήταν μια μεγάλη επιτυχία. Συμμετείχαν 2000 άτομα και ήταν η μεγαλύτερη που έχει γίνει στην περιοχή μετά το 2012 όταν είχαν ανοίξει τα τοπικά γραφεία της Χρυσής Αυγής στο Ν. Ηράκλειο.
Είχε καλή μουσική, μαχητική διάθεση, παλμό και αντιφασιστικά συνθήματα.
«Είμαστε με τον πολιτισμό και τη ζωή, όχι με τους δολοφόνους, όχι με τον θάνατο» είπε η Μάγδα Φύσσα στην ομιλία της. Οι πρόεδροι των συλλόγων γονέων του 1ου και 4ου ΓΕΛ Ηρακλείου εξήγησαν τη σημασία της ακύρωσης της συγκέντρωσης των φασιστών και της διαρκούς ενημέρωσης των μαθητών στα σχολεία.
Ένα αστραπιαίο πέρασμα 12 μηχανών με μέλη της Propatria που πέταξαν τρικάκια στον χώρο δεν αποτέλεσε σημείο ανησυχίας. Οι φασίστες έφυγαν βιαστικά και τα τρικάκια κατέληξαν εκεί που ανήκουν και οι ιδέες τους: στα σκουπίδια.
Κυβέρνηση, ΜΜΕ και ΕΛΑΣ θέλησαν να αξιοποιήσουν δύο περιστατικά που συνέβησαν μακριά από τον χώρο της συναυλίας για να παρουσιάσουν μια εικόνα επεισοδίων και συγκρούσεων. Το πρώτο αφορούσε τον βαρύ τραυματισμό της 16χρονης στη συμβολή των οδών Βενιζέλου και Νεότητας, 300 μέτρα μακριά και για το οποίο υπάρχουν σοβαρές καταγγελίες για τις ευθύνες της αστυνομίας. Το δεύτερο αφορά μια επίθεση σε καφετέρια στη Νέα Ιωνία και για την οποία συνελήφθησαν τέσσερα μέλη της συλλογικότητας «Ρουβίκωνας», ενώ τους κατασχέθηκαν και τα μηχανάκια (από τα οποία εξαρτάται και η εργασία τους).
Για το δεύτερο περιστατικό είναι φανερό ότι πρόκειται για στημένη σκευωρία. Τα μέλη του «Ρουβίκωνα» σε συνεργασία με τον «Αντιφασιστικό Συντονισμό» συμμετείχαν μαζί με άλλες συλλογικότητες στην περιφρούρηση της συναυλίας σε όλη τη διάρκειά της και ουδέποτε απομακρύνθηκαν από τον χώρο. Αυτό άλλωστε θα καταθέσουμε και στη δίκη που έχει οριστεί για τις 8 Νοέμβρη.
Μετά την απαγόρευση
Όταν ανακοινώθηκε η απαγόρευση των συγκεντρώσεων από την Αστυνομία σε σύσκεψη του Αντιφασιστικού Συντονισμού αποφασίστηκε η μεταφορά της συγκέντρωσης από τη Λ. Ηρακλείου 420 στην πλατεία απέναντι από τον Ηλεκτρικό Σταθμό. Η αλλαγή σχεδίου κρίθηκε αναγκαία για τους εξής λόγους:
Από όλη την εικόνα που είχαμε, ήταν φανερό ότι η πανευρωπαϊκή συγκέντρωση των φασιστών ήταν πλέον όνειρο θερινής νυκτός. Τα καλέσματα άρχισαν να κατεβαίνουν από τις ιστοσελίδες τους, ενώ εισέπρατταν αρνήσεις από μια σειρά χώρες για παρουσία στην Ελλάδα.
Ήταν φανερό ότι ο βασικός στόχος του κινήματος να ακυρωθεί η πανευρωπαϊκή συγκέντρωση των φασιστών είχε επιτευχθεί ακόμα και αν δεν υπήρχε η αστυνομική απαγόρευση.
Την ίδια ώρα, τα γεγονότα με την εισβολή του Ισραήλ στην Παλαιστίνη απορροφούσαν αντικειμενικά πολλή ενέργεια από τους αγωνιστές του κινήματος. Επιλέξαμε την πλατεία που είχε καλύτερη πρόσβαση, βασικά για να δώσουμε το μήνυμα της αντίθεσής μας στη διπλή απαγόρευση που ταυτίζει το αντιφασιστικό κίνημα με τους φασίστες.
Η αστυνομία στον σταθμό μας ενημέρωσε ότι θα εφαρμοστεί η απόφαση της απαγόρευσης και ότι θα προχωρήσει σε προσαγωγές αν επιχειρηθεί συγκέντρωση.
Ταυτόχρονα έκλεισε τον σταθμό στο Ηράκλειο και απέκλεισε περιμετρικά τον σταθμό στη Νέα Ιωνία κάνοντας και 9 προσαγωγές. Το μόνο που κατάφερε με όλα αυτά ήταν να γίνουν τελικά δύο συγκεντρώσεις αντί για μία. Η πρώτη στο Ηράκλειο με περίπου 300 άτομα. Η δεύτερη στα Πευκάκια με 800 άτομα. Ταυτόχρονα υπήρχε και εγκλωβισμένος κόσμος στον ηλεκτρικό της Νέας Ιωνίας.
Έγιναν ομιλίες, ακούστηκαν συνθήματα και οι συγκεντρώσεις πραγματοποιήθηκαν παρά τις διαρκείς πιέσεις και απειλές της αστυνομίας. Στη συνέχεια, μια ομάδα διαδηλωτών συγκεντρώθηκε στη ΓΑΔΑ, όπου είχαν μεταφερθεί οι 9 προσαχθέντες, ανάμεσά τους μέλη του ΜΕΡΑ 25 και του Ξεκινήματος. Αφέθηκαν ελεύθεροι μετά από λίγη ώρα.
Ακολούθησε το περιστατικό στο Μοναστηράκι, όπου περίπου 40 μέλη της Propatria έστησαν ενέδρα στο τραίνο σε διαδηλωτές που επέστρεφαν από την αντιφασιστική συγκέντρωση με αποτέλεσμα να υπάρχουν τουλάχιστον τέσσερις σοβαρά τραυματίες.
Η ΕΛΑΣ βέβαια ήταν παρούσα-απούσα στο Μοναστηράκι και όταν αποφάσισε να κάνει συλλήψεις αυτές αφορούσαν βασικά αντιφασίστες, ενώ μόνο μετά την κατακραυγή που ακολούθησε, αναγκάστηκε να συλλάβει τον ακροδεξιό που έριχνε εύφλεκτο υλικό στο βαγόνι, απειλώντας να κάψει ανθρώπους ζωντανούς. Παράλληλα κυκλοφορεί βίντεο που δείχνει αστυνομικό να γρονθοκοπεί ανελέητα πεσμένο διαδηλωτή στην πλατεία Βικτωρίας.
Κυβέρνηση, συστημικά ΜΜΕ και αστυνομία, για μια ακόμη φορά έδωσαν ρέστα. Προσπάθησαν να πείσουν με κάθε τρόπο ότι είχαμε συγκεντρώσεις και επεισόδια ακροδεξιών και αναρχικών, παραποιώντας την πραγματικότητα και κρύβοντας τις δικές τους ευθύνες από την αρχή αυτής της ιστορίας.
Χρειάστηκε να περάσουν τέσσερις μήνες για να αποφασίσουν να κάνουν κάτι. Όλα αυτά, δύο μήνες μετά τα γεγονότα στην Νέα Φιλαδέλφεια, που έδειξαν πολύ καθαρά τι είδους άτομα ήταν αυτά που θα έρχονταν αν γινόταν ανεμπόδιστα η φασιστοσύναξη της 1ης Νοέμβρη.
Και αυτό που έκαναν τελικά ήταν να τσουβαλιάσουν τους φασίστες με το μαζικό κίνημα και τους φορείς του. Να σύρουν στα δικαστήρια αντιφασίστες αγωνιστές. Η αλήθεια είναι ότι δεν περιμέναμε κάτι διαφορετικό. Αυτός είναι ο ρόλος τους και η θέση τους στο σημερινό σύστημα.
Αντί επιλόγου
Συνοψίζοντας, το αντιφασιστικό κίνημα πέτυχε μια σημαντική νίκη που ενισχύει το ηθικό και την αυτοπεποίθησή του. Η ματαίωση της πανευρωπαϊκής σύναξης στο Ηράκλειο λίγο μετά τη μείωση των ποσοστών και των ψήφων του Κασιδιάρη στις πρόσφατες δημοτικές εκλογές είναι καλά νέα για το κίνημα.
Ο «Αντιφασιστικός Συντονισμός» έδειξε για μια ακόμη φορά τη σημασία της ενότητας των δυνάμεων της επαναστατικής Αριστεράς με ανένταχτους αγωνιστές και αγωνίστριες και με τα πιο σοβαρά τμήματα του αντιεξουσιαστικού χώρου που έχουν κοινωνική απεύθυνση και αρνούνται τη λογική των «μπάχαλων».
Οι φασίστες θα επανέλθουν. Νοιώθουν ενισχυμένοι κοινωνικά και πολιτικά με βάση και τις εκλογικές τους επιτυχίες. Η πολύπλευρη κρίση του καπιταλιστικού συστήματος, το πολιτικό κενό και ο κατακερματισμός της Αριστεράς τους επιτρέπει να ψαρεύουν στα θολά νερά της πολιτικής σύγχυσης, του ανορθολογισμού και της αποδοχής από το σύστημα αντιδραστικών θεωριών.
Πιθανά το επόμενο ραντεβού να είναι στα Ίμια στα τέλη Γενάρη. Και μέχρι τότε δεν αποκλείεται να ξαναδούμε φασιστικές επιθέσεις, ενέδρες κτλ. Η αυτοτελής ανάγκη του αντιφασιστικού αγώνα και των αντίστοιχων δομών του πρέπει να βαδίζει χέρι χέρι με την κατανόηση ότι χρειάζεται το χτίσιμο μιας εναλλακτικής πολιτικής δύναμης, αποφασισμένης να βάλει τέλος στις κοινωνικές αιτίες που εκτρέφουν τον φασισμό και τους πολιτικούς του εκπροσώπους, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά παγκόσμια.
Σε επόμενο άρθρο μας θα ακολουθήσει η κριτική μας στο ΚΚΕ και άλλες συλλογικότητες που εκτιμούμε πως δεν στάθηκαν σωστά στο ύψος των αναγκών του αντιφασιστικού κινήματος.
