Ο Άντολφ Άιχμαν ήταν ο διοικητικός νους του Ολοκαυτώματος, ένας υπάλληλος ειδικός στην αναγκαστική μετανάστευση των Εβραίων και στην επιτελική εποπτεία της εξόντωσης. Επικεφαλής του Γραφείου Εβραϊκών Υποθέσεων της Γκεστάπο και τέλειος γραφειοκράτης, οργάνωσε και διεκπεραίωσε το σχέδιο σε πανευρωπαϊκή κλίμακα. Ήταν επιχειρησιακός υπεύθυνος για όλο το σύστημα μεταφορών των Εβραίων στα στρατόπεδα. Ο τέλειος μάνατζερ του θανάτου, επόπτευε όλα τα στάδια μέχρι τους θαλάμους, έλυνε τεχνικά θέματα, έβρισκε ευφάνταστες λύσεις σε κάθε δυσκολία.
Ο Άιχμαν πήγαινε ο ίδιος σε γκέτο και στρατόπεδα θανάτου. Ενέκρινε τη χρήση του Zyklon-B ως αερίου θανάτου, παρακολούθησε προσωπικά τις πρώτες εφαρμογές του για να βεβαιωθεί για την επιτυχία. Επισκεπτόταν τις κατεχόμενες περιοχές, οργάνωνε τη μεταφορά Εβραίων από τις κατεχόμενες χώρες στα στρατόπεδα. Μετά τον πόλεμο διέφυγε στην Αργεντινή και χρόνια μετά εντοπίστηκε από τις μυστικές υπηρεσίες του Ισραήλ. Η απαγωγή και μεταφορά του στο Ισραήλ οργανώθηκε το 1960.
Η Χάνα Άρεντ παρακολούθησε τη δίκη του και έγραψε το περίφημο «Ο Άιχμαν στην Ιερουσαλήμ - Έκθεση για την κοινοτοπία του κακού». Η Άρεντ είδε πως ο Άιχμαν έγινε άνθρωπος κλειδί της Τελικής Λύσης επειδή είχε απολύτως εσωτερικεύσει τις αρχές και την προπαγάνδα του καθεστώτος. Ένας κοινός, εργατικός άνθρωπος. Φιλόδοξος και νομοταγής. Ένας κομφορμιστής, άνθρωπος του καθεστώτος και του καθήκοντος. Σε άλλη εποχή, σε άλλη χώρα, σε άλλη θέση θα τον θεωρούσαμε αξιοθαύμαστο υπάλληλο που υπηρετούσε το δημόσιο συμφέρον.
Τι ήταν ο Άιχμαν; Γραφειοκράτης ναζί. Όχι γεννημένος δολοφόνος. Άνθρωπος με πίστη στη δύναμη του νόμου. Δεν μπορούσε να δει έξω από το πλαίσιο που η κυρίαρχη ιδεολογία καθόρισε. Αφού αυτό ήταν ένα δολοφονικό πλαίσιο, έγινε συμμέτοχος στην εξόντωση εκατομμυρίων ανθρώπων. Μάλλον χωρίς να σκοτώσει κανέναν με τα χέρια του.
Αυτό ήταν η κοινοτοπία του κακού. Αυτό που περιγράφει η Άρεντ ως «καθήκοντα ενός νομοταγούς πολίτη». Το κακό δεν είναι βαθύ και ριζικό, ξένο προς τον άνθρωπο. Είναι κοινότοπο και ρηχό, είναι δίπλα μας. Εκφράζεται με την υπηρεσιακή γλώσσα της γραφειοκρατίας.
Ο Άιχμαν εσωτερίκευσε και αποδέχτηκε πλήρως τη βούληση του Φύρερ ως υπέρτατο νόμο, αποποιήθηκε κάθε δική του δυνατότητα να κρίνει και να επιλέγει. Ο ιδανικός πολίτης στο φασισμό, έλεγε η Άρεντ, είναι ο άνθρωπος που δεν μπορεί να κάνει τον διαχωρισμό μεταξύ γεγονότος και μύθου, μεταξύ αλήθειας και ψεύδους.
Αυτή, ωστόσο, η προσέγγιση του Άιχμαν αμφισβητήθηκε. Είπαν ότι αυτή την εικόνα θέλησε να δώσει στο δικαστήριο ενώ στην πραγματικότητα ήταν ψυχρός εγκληματίας. Επέλεξε, λένε, να παρουσιαστεί σαν συνηθισμένος απρόσωπος γραφειοκράτης, ένας άνθρωπος με περιορισμένη σκέψη και φτωχή έκφραση, για να αποφύγει τις συνέπειες των πράξεών του.
Κρίθηκε ένοχος για εγκλήματα κατά του εβραϊκού λαού, κατά της ανθρωπότητας και για εγκλήματα πολέμου. Καταδικάστηκε σε θάνατο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.