Μανώλης Γλέζος: Δύο λέξεις γεμάτες ιστορία…

Γράφει: Τάκης Γιαννόπουλος

«Γι’ αυτούς που δεν υπάρχουν πια. Πριν από κάθε μάχη μαζευόμαστε και κουβεντιάζαμε. Και λέγαμε: Εάν εσύ ζεις, μη με ξεχάσεις. Εάν εσένα δε σε βρει το βόλι, όταν συναντάς τους ανθρώπους στο δρόμο, θα λες καλημέρα κι από μένα. Κι όταν πίνεις κρασί θα πίνεις κρασί κι από μένα. 
Κι όταν ακούς τον παφλασμό των κυμάτων, θα τον ακούς και για μένα. Κι όταν ακούς τον άνεμο, να περνάει μέσα από τα φύλλα, κι ακούς το θρόισμα του ανέμου, θα το ακούς και για μένα. Κι όταν χορεύεις, θα χορεύεις και για μένα! Μπορώ να ξεχάσω αυτόν τον κόσμο, είναι δυνατόν;» 
Μανώλης Γλέζος 2017

Ο Μανώλης Γλέζος έφυγε από κοντά μας στα 98 του χρόνια από καρδιακή ανεπάρκεια. Από τον περασμένο Νοέμβριο έδινε μια ακόμη μάχη στην εντατική του νοσοκομείου ΝΙΜΙΤΣ. Μια μάχη για την ζωή του. Και την έδωσε όπως αυτός ήξερε να δίνει μάχες. Μέχρι το τέλος. Και μπορεί αυτή την μάχη να μην την κέρδισε, αλλά η συζήτηση που έχει ξεκινήσει μετά τον θάνατό του δείχνει την σπορά που άφησε πίσω του.

Και αυτή την σπορά πρέπει να την ξεδιαλύνουμε, να την καθαρίσουμε από την σκόνη που πάνε να της ρίξουν οι πολιτικοί και τα ΜΜΕ του κατεστημένου και να την παραδώσουμε ατόφια και καθαρή στις νεότερες γενιές και όχι μόνο.

Είναι λογικό να εκνευρίζεται κανείς περισσότερο από τους επικήδειους και τα κροκοδείλια δάκρυα των Μητσοτάκη, Παυλόπουλου κλπ παρά από τα συνεχόμενα εμετικά tweet του Χρήστου Παππά της Χρυσής Αυγής. Ο φασίστας τουλάχιστον ήταν ειλικρινής και είπε αυτό που θα έλεγε κάθε «συνεπής φασίστας» για τον θάνατο ενός πολιτικού του αντιπάλου, αποκαλώντας «κάθαρση» τον θάνατο του Μανώλη Γλέζου την ίδια μέρα της εκτέλεσης του Νίκου Μπελογιάννη το 1952. [1]

Ο Μητσοτάκης όμως; Και ο Παυλόπουλος; Και οι τιμές από την κυβέρνηση της ΝΔ και το κράτος που θα τον κηδέψει με δημόσια δαπάνη;

Ήταν απλά ένας γενναίος Έλληνας με το Ε κεφαλαίο ο Μανώλης Γλέζος; Και όλοι οι Έλληνες σκύβουν το κεφάλι με σεβασμό στον θάνατό του; Πόση υποκρισία και προσπάθεια ευνουχισμού, ενσωμάτωσης και απόπειρα προσαρμογής της εικόνας μιας ολόκληρης ζωής ενός αγωνιστή, με το Α κεφαλαίο, στα μέτρα και τα σταθμά του συστήματος και της -δήθεν- εθνικής ομοψυχίας.

Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. 

Δεν ήταν απλά ένας «γενναίος Έλληνας»

Ο Μανώλης Γλέζος από τα 17 του ήταν αγωνιστής της Αριστεράς και αντιφασίστας. Ήταν κομμουνιστής. Μέλος της ΟΚΝΕ και αργότερα του ΕΑΜ νέων και της ΕΠΟΝ. Ο αδελφός του Νίκος εκτελέστηκε από τους Ναζί στην Καισαριανή. Ο ίδιος παραπέμφθηκε σε 28 δίκες, καταδικάστηκε 3 φορές σε θάνατο, έμεινε συνολικά 16  χρόνια στις φυλακές. [2&4]

Ενάντια σε ποιους αγωνιζόταν ο Μανώλης Γλέζος; Ενάντια σε αστικές κυβερνήσεις, φασιστικές δικτατορίες, Ναζί, γερμανοτσολιάδες, ξανά αστικές κυβερνήσεις και γενικά ενάντια σε όλο το πολιτικό προσωπικό του καπιταλιστικού συστήματος.

Έλληνες ήταν οι δημοσιογράφοι της εφημερίδας ΒΡΑΔΥΝΗ που αποκαλούσε «επαίσχυντον πράξιν» το κατέβασμα της σβάστικας από την Ακρόπολη. 

Ο Μεταξάς, οι γερμανοτσολιάδες και οι χίτες, ο Σοφούλης κ.α. ήταν κι αυτοί Έλληνες, που όμως κυνήγησαν, φυλάκισαν και βασάνισαν τον Μανώλη Γλέζο. Τελευταία κυβέρνηση που τον καταδίκασε σε 5 χρόνια φυλακή για κατασκοπεία το 1959 ήταν η κυβέρνηση της Εθνικής Ριζοσπαστικής Ένωσης – ΕΡΕ του Κωνσταντίνου Καραμανλή, μετέπειτα ιδρυτή του κόμματος της ΝΔ, που σήμερα κυβερνά την χώρα και έχει αρχηγό τον Κ. Μητσοτάκη.

Ο ΜΑΤατζής της κυβέρνησης Γ. Παπανδρέου, που έριξε το 2010 χημικά στο πρόσωπο του 88χρονου τότε Γλέζου από κοντινή απόσταση μπροστά στον Άγνωστο Στρατιώτη, ήταν κι αυτός Έλληνας.

Ο Μανώλης Γλέζος αγωνιζόταν για κοινωνική δικαιοσύνη, ελευθερία, σοσιαλισμό. Έχουν καμία σχέση αυτά τα ιδανικά με τον κάθε Γεωργιάδη και Βορίδη της κυβέρνησης ή το οικονομικό κατεστημένο της χώρας, που καταληστεύει και εκμεταλλεύεται τον κόπο των εργαζομένων; Ή μήπως έχουν καμία σχέση με τα πιο «πιστά σκυλιά» των ιμπεριαλιστών που «ξερογλύφονται» για μια φωτογραφία δίπλα στον Τραμπ;

Ένα σύμβολο αγώνα

Επομένως δεν είναι όλοι οι Έλληνες που τιμούν και σέβονται τον Μανώλη Γλέζο. Τον τιμούν και τον σέβονται πραγματικά αυτοί που στο πρόσωπό του είδαν έναν μόνιμο υπερασπιστή των δικαιωμάτων τους, έναν συνεπή αγωνιστή των ιδεών της κοινωνικής απελευθέρωσης, έναν αντάρτη αντιφασίστα που έσπασε την παγωνιά όλης της Ευρώπης όταν κατέβασε την σημαία με την σβάστικα από την Ακρόπολη εκείνο το μαγιάτικο βράδυ του 1941.

Και βέβαια τον τιμούν εκείνοι οι αριστεροί που δεν συμβιβάστηκαν, που δεν δέχονται την λογική του ΤΙΝΑ (There is not alternative – Δεν υπάρχει εναλλακτική) της ηγεσίας του ΣΥΡΙΖΑ. Μιας ηγεσίας που λοιδορούσε και ειρωνευόταν τον Μανώλη όταν ήταν στην πολιτική γραμματεία του ΣΥΡΙΖΑ και προσπαθούσαν μόνο να αποκομίσουν πολιτική υπεραξία και ψήφους από το όνομά του. Ενάντια σε αυτούς κάλεσε σε αγώνα ο Μανώλης Γλέζος με το γράμμα του από τις Βρυξέλλες ένα μήνα μετά τις εκλογές του Γενάρη του 2015 που ζητούσε συγνώμη από τον ελληνικό λαό γιατί συνέβαλε σε μία ψευδαίσθηση καλώντας σε αγώνα για ανατροπή των πολιτικών της τότε κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ. [3]

Αν έκανε πολιτικά λάθη ο Μανώλης Γλέζος; Φυσικά και έκανε. Αλάθητος είναι μόνο αυτός που δεν κάνει τίποτα και παρατηρεί τα πάντα από τον καναπέ της ιστορίας, κοιτώντας την βροχή να πέφτει έξω από το παράθυρο. Ως «Ξ» βρεθήκαμε μαζί με τον Μ. Γλέζο σε ευρύτερους σχηματισμούς, δίνοντας κοινές μάχες για διάφορα ζητήματα, όπως για παράδειγμα το ζήτημα των δημοκρατικών διαδικασιών. Από την άλλη, υπήρχαν και άλλα ζητήματα, όπως τα «εθνικά» στα οποία βρεθήκαμε «απέναντι», με πρόσφατο παράδειγμα τις δηλώσεις του για το «Μακεδονικό». Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν τιμούμε τους αγώνες και τις θυσίες του – αντιθέτως, το κάνουμε με ειλικρίνεια. Γιατί πόσο συνηθισμένο είναι, ειδικά στην εποχή μας, να ζεις μια ζωή σχεδόν ενός αιώνα με 2 δικτατορίες, 1 παγκόσμιο πόλεμο, εμφύλιο, εξορίες, φυλακίσεις, τεκτονικές πολιτικές αλλαγές και να παραμένεις συνεπής, ασυμβίβαστος και ανιδιοτελής ως το τέλος;

Να μένεις με την γροθιά σηκωμένη κάτω από βροχή στα 95 σου χρόνια μπροστά στο μνημείο του Πολυτεχνείου;

Ας δούμε την μεγάλη εικόνα. Από την μια είναι πολιτικοί-αγωνιστές και άνθρωποι σαν τον Μανώλη Γλέζο. Από την άλλη πολιτικοί του διαμετρήματος του Κούλη, του Αλέξη, της Φώφης και των άλλων παιδιών. Τι μήνυμα δίνει στην κοινωνία ο ένας και τι όλοι οι υπόλοιποι;

Όσοι και όσες θέλουμε να αλλάξουμε αυτόν τον κόσμο, ειδικά σε αυτές τις ταραγμένες και δύσκολες εποχές σηκώνουμε ψηλά τις σφιγμένες γροθιές και αφήνουμε τις κόκκινες σημαίες να ανεμίζουν δίνοντας μια υπόσχεση στον Μανώλη (Γλέζο), τον Νίκο (Μπελογιάνη), τον Άρη (Βελουχιώτη) και όλους τους επαναστάτες σοσιαλιστές αγωνιστές: Hasta la victoria siempre!

Ένα σύντομο βιογραφικό 

Ο δημοσιογράφος και πολιτικός Μανώλης Γλέζος γεννήθηκε στην Απείρανθο της Νάξου στις 9 Σεπτεμβρίου του 1922. Ο πατέρας του Νικόλαος Γλέζος (1892-1924) ήταν δημόσιος υπάλληλος και δημοσιογράφος, ενώ η μητέρα του Ανδρομάχη Ναυπλιώτου (1894-1967) καταγόταν από την Πάρο. Τα παιδικά του χρόνια τα έζησε στο χωριό του, όπου τελείωσε το δημοτικό σχολείο.

Το 1935 ήλθε στην Αθήνα μαζί με την οικογένειά του και ολοκλήρωσε τις γυμνασιακές του σπουδές, δουλεύοντας παράλληλα ως φαρμακοϋπάλληλος. Το 1940 πέτυχε στην ΑΣΟΕΕ. Ήταν ακόμη στα μαθητικά θρανία όταν οργάνωσε την πρώτη του αντιφασιστική ομάδα το 1939 για την απελευθέρωση της Δωδεκανήσου από τους Ιταλούς και την αποτίναξη της δικτατορίας του Μεταξά. Μόλις ξέσπασε ο πόλεμος του 1940 ζήτησε να καταταγεί εθελοντής, αλλά λόγω του νεαρού της ηλικίας του δεν του επετράπη.

Στα χρόνια της ναζιστικής κατοχής  ανέπτυξε έντονη απελευθερωτική δράση μέσα από τις γραμμές της ΟΚΝΕ, του ΕΑΜ Νέων και της ΕΠΟΝ. Το Μάη του 41 κατέβασε μαζί με τον Απόστολο Σάντα τη χιτλερική σημαία από την Ακρόπολη – προκαλώντας τον παγκόσμιο θαυμασμό- και καταδικάστηκε ερήμην σε θάνατο. Δέκα μήνες αργότερα, συνελήφθη μαζί με τον Σάντα από τους Γερμανούς και φυλακίστηκε ένα μήνα στις φυλακές Αβέρωφ, όπου βασανίστηκε απάνθρωπα, με αποτέλεσμα να προσβληθεί από φυματίωση πολύ βαριάς μορφής. Το 43 συνελήφθη από τα ιταλικά στρατεύματα κατοχής και παρέμεινε φυλακισμένος τρεις μήνες. Στις 1944 συνελήφθη από συνεργάτες των αρχών κατοχής και παρέμεινε στις φυλακές επτάμισι μήνες, απ’ όπου δραπέτευσε το Σεπτέμβρη.

Μετά την απελευθέρωση έπιασε δουλειά στο “Ριζοσπάστη” και από τον Αύγουστο του 1947 έως το κλείσιμο της εφημερίδας ανέλαβε αρχισυντάκτης, εκδότης και διευθυντής. Το 1948 συνελήφθη και παραπέμφθηκε συνολικά σε 28 δίκες για αδικήματα Τύπου. Καταδικάστηκε σε διάφορες ποινές, από τις οποίες μία φορά σε θάνατο, τον Οκτώβριο του 1948. Άλλη μία φορά καταδικάστηκε σε θάνατο, το 1949 για παράβαση του Γ’ Ψηφίσματος. Οι θανατικές καταδίκες δεν πραγματοποιήθηκαν, ύστερα από έντονες διαμαρτυρίες της ελληνικής και της διεθνούς κοινής γνώμης. Το 1950 οι θανατικές ποινές μετατράπηκαν σε ισόβια και τελικά αποφυλακίστηκε τον Ιούλιο 1954.

Πρώτη φορά βουλευτής Αθηνών εξελέγη το 1951 με την ΕΔΑ, αν και φυλακισμένος. Μετά την αποφυλάκισή του εκλέχτηκε μέλος της Διοικούσας Επιτροπής της ΕΔΑ και ανέλαβε οργανωτικός γραμματέας της. Τον Δεκέμβριο του 1956 ανέλαβε τη διεύθυνση της “Αυγής”. Το 1958 συνελήφθη με την κατηγορία της κατασκοπίας και καταδικάστηκε. Αποφυλακίστηκε το 1962, ύστερα από τις έντονες αντιδράσεις της ελληνικής και της διεθνούς κοινή γνώμης. Στις εκλογές του 1961 εξελέγη και πάλι βουλευτής Αθηνών με την ΕΔΑ, παρά το γεγονός ότι και πάλι βρισκόταν στη φυλακή.

Αμέσως μετά το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου 1967 συνελήφθη μαζί με άλλους πολιτικούς ηγέτες και κρατήθηκε στου Γουδή, στο Πικέρμι, στη Γενική Ασφάλεια, στη Γυάρο, στο Παρθένι Λέρου και τέλος στον Ωρωπό, απ’ όπου αποφυλακίστηκε το 1971. Συνολικά, ο Μανωλης Γλέζος καταδικάστηκε 28 φορές για την πολιτική του δραστηριότητα, από τις οποίες τρεις φορές σε θάνατο και παρέμεινε στις φυλακές 11 χρόνια και 5 μήνες και άλλα 4 χρόνια και έξι μήνες. Παρέμεινε, δηλαδή, κρατούμενος (φυλακή και εξορία) 16 χρόνια σε όλη τη ζωή του. Το 1968 καταδίκασε την εισβολή των Σοβιετικών στην Τσεχοσλοβακία, αποκόπτοντας έτσι τους δεσμούς του με το ΚΚΕ.

Μετά τη Μεταπολίτευση εργάστηκε για την ανασυγκρότηση της ΕΔΑ, της οποίας διετέλεσε γραμματέας ως το 1985 και πρόεδρος από το 1985 έως το 1989. Παράλληλα, συνεργάστηκε με το ΠΑΣΟΚ σε τρεις εκλογικές αναμετρήσεις. Το 1981 εκλέχτηκε βουλευτής Αθηνών, το 1984 ευρωβουλευτής και το 1985 βουλευτής Β’ Πειραιά.

Στις δημοτικές εκλογές του 1986 εξελέγη κοινοτάρχης Απειράνθου, του χωριού όπου γεννήθηκε, και εισήγαγε τον θεσμό της Άμεσης Δημοκρατίας στη λήψη και την εκτέλεση των αποφάσεων. Στις νομαρχιακές εκλογές του 2002 κατήλθε επικεφαλής του συνδυασμού «Ενεργοί Πολίτες» για τη διευρυμένη Νομαρχία Αθηνών-Πειραιώς, που υποστηρίχθηκε από τον Συνασπισμό και εξελέγη νομαρχιακός σύμβουλος, ενώ ο συνδυασμός του συγκέντρωσε το 11% των ψήφων. Στις αυτοδιοικητικές εκλογές του 2010 εξελέγη δημοτικός σύμβουλος Πάρου, επικεφαλής του συνδυασμού «Κίνηση Ενεργών Πολιτών Πάρου».

Επέστρεψε στην κεντρική πολιτική σκηνή το 2012, όταν στις διπλές εκλογές του Μαΐου και του Ιουνίου εκλέχτηκε βουλευτής Επικρατείας με τον ΣΥΡΙΖΑ. Στις 25 Μαΐου του 2014 εξελέγη ευρωβουλευτής με το ΣΥΡΙΖΑ

Πηγη:https://net.xekinima.org/manolis-glezos-dyo-lexeis-gemates/?fbclid=IwAR12A6sNGXomheb-v-cjeNcTXes_C7aUizVrBKBtsEjiIOgMP7AjPpemanA