Γράφει η Κατερίνα Κλείτσα
Την Κυριακή 14 Μαΐου, με αφορμή την Ημέρα της Μητέρας, μια από τις εκπομπές του ραδιοφωνικού σταθμού «Στο Κόκκινο», αναφέρθηκε σε ένα παραμύθι – «ωδή» στη μητρική αγάπη.
Την Κυριακή 14 Μαΐου, με αφορμή την Ημέρα της Μητέρας, μια από τις εκπομπές του ραδιοφωνικού σταθμού «Στο Κόκκινο», αναφέρθηκε σε ένα παραμύθι – «ωδή» στη μητρική αγάπη.
Το παραμύθι περιγράφει την ιστορία ενός ερωτευμένου νέου, που λέει στην αγαπημένη του να του ζητήσει οτιδήποτε επιθυμεί για να της αποδείξει την αγάπη του. Αυτή του απαντάει πως θέλει την καρδιά της μητέρας του και όταν ο νέος το λέει στη μητέρα του, εκείνη ανοίγει το στήθος της και του προσφέρει την καρδιά της. Στο δρόμο του, ο γιος, κρατώντας στα χέρια την καρδιά της μητέρας του, σκοντάφτει και χτυπάει – και τότε η καρδιά, με αγωνία τον ρωτάει αν χτύπησε.
Μετά το τέλος του παραδοσιακού παραμυθιού ακολούθησε τραγούδι του Παντελή Θαλασσινού πάνω στο ίδιο θέμα, στο οποίο η νεαρή γυναίκα γελάει στη θέα της καρδιάς και ειρωνεύεται το νεαρό.
Το παραμύθι, θεωρητικά έχει σκοπό να υμνήσει τη μητρική αγάπη, στην πραγματικότητα όμως είναι ο καθρέφτης του πως βλέπει η παραδοσιακή κοινωνία τις γυναίκες και τι περιμένει να κάνουν στη ζωή τους. Με αφορμή λοιπόν αυτό το παραμύθι, ας δούμε κάποια στερεότυπα που ζουν και βασιλεύουν ακόμα και σήμερα.
Ανταγωνιστική και μικρόψυχη
Το πρώτο σημείο έχει να κάνει με το πώς παρουσιάζεται η νεαρή γυναίκα: Σαν ένας άνθρωπος που με «λάγνα φιλιά» σύμφωνα με το τραγούδι, ζητάει από τον σύντροφό της αυτή τη φοβερή θυσία, την καρδιά της μάνας του. Πράγμα που δηλώνει και την περιβόητη «φύση της γυναίκας», που είναι ανταγωνιστική προς τις άλλες γυναίκες, σκληρή και αχάριστη, ιδιαίτερα καθώς στο τέλος όχι μόνο δεν «εκτιμάει» αλλά αντίθετα γελάει με το δώρο του νεαρού.
Και πότε η γυναίκα καταφέρνει να πετάξει από πάνω της όλα αυτά τα χαρακτηριστικά; Σύμφωνα με μία άλλη ρήση, όταν γίνει η ίδια μητέρα, αφού «Η μόνη ιερή γυναίκα είναι η μάνα»…
«Όταν γίνεις μάνα θα καταλάβεις…»
Από πολύ μικρά τα κορίτσια μαθαίνουν πως βασικός τους στόχος όταν μεγαλώσουν, είναι να παντρευτούν, να κάνουν παιδιά και να γίνουν «δούλες και κυρές» στα σπίτια τους. Τα αντίστοιχα παιχνίδια (κουζινικά, κούκλες-μωρά που τα ταΐζεις, τα ποτίζεις, τους αλλάζεις πάνες κλπ) είναι μόνο ένα παράδειγμα, αφού η «προετοιμασία» των κοριτσιών για να γίνουν μητέρες είναι καθημερινή μέσα στην οικογένεια, το σχολείο, την κοινωνία.
Η έκφραση «Όταν (και όχι αν) γίνεις μάνα θα καταλάβεις», η διαδεδομένη αντίληψη πως μία γυναίκα χωρίς παιδιά είναι δυστυχισμένη και -πάντα- κάτι της λείπει, η ερώτηση «Πότε θα δούμε εγγονάκι/ανηψάκι/γενικά παιδάκι;» σε κάθε γυναίκα κοντά στα τριάντα, αποτελούν ένα ακόμη δείγμα του πόσο δεδομένο θεωρείται ότι κάθε γυναίκα σε κάποια φάση της ζωής της θα γίνει μητέρα (και έτσι θα μπορέσει να «ολοκληρωθεί» και να ευτυχήσει).
Η δυνατότητα μίας γυναίκας να επιλέξει να μην τεκνοποιήσει γιατί δεν θέλει να τεκνοποιήσει και γιατί δεν έχει ανάγκη την τεκνοποίηση για να θεωρεί τον εαυτό της πλήρη, θεωρείται, απλά, αδιανόητη!
Μαθαίνουμε λοιπόν να απαιτούμε από μία γυναίκα να γίνει μητέρα και ότι αν δεν συμβεί αυτό τότε κάτι περίεργο ή τραγικό συμβαίνει. Η μητρότητα είναι η απαραίτητη εξέλιξη κι αν μια γυναίκα δεν μπορεί να κάνει παιδιά τότε είναι για λύπηση. Όταν δε, δεν θέλει να κάνει παιδιά ε, τότε πρόκειται για προβληματική περίπτωση, είναι σκληρή ή εγωίστρια, έχει απομακρυνθεί από την γυναικεία φύση της και κάποια στιγμή, μελλοντικά, σίγουρα, θα το μετανιώσει πικρά.
…και αφού γίνεις μάνα θα υποφέρεις
Την ίδια ώρα βέβαια, μία γυναίκα που γίνεται μητέρα, πρέπει να ανταπεξέλθει στους επόμενους κανόνες που της ανατίθενται: Αυτοθυσία μέχρι το σημείο να ξεριζώσεις την καρδιά σου για το παιδί σου, αγάπη σε βαθμό που ο δικός σου πόνος να είναι αμελητέος μπροστά στον πόνο του παιδιού σου, αυταπάρνηση τέτοιου βαθμού, που από άνθρωπος με επιθυμίες, όνειρα και σχέδια, μετατρέπεσαι σε μηχανή ικανοποίησης των αναγκών του παιδιού και της οικογένειας.
Φυσικά, η απόκτηση ενός παιδιού συνεπάγεται και θυσίες για τους γονείς, προϋποθέτει αγάπη και αφοσίωση. Το παραπάνω παραμύθι όμως, δείχνει με γλαφυρό τρόπο πως αυτό που αναμένεται να κάνει μία μητέρα δεν είναι απλά κάποιες θυσίες, είναι να απαρνηθεί τον ίδιο τον εαυτό και την ύπαρξή της, καταλήγοντας ένας άνθρωπος μισός, που «χάνεται» μέσα στη μητρότητα.
Η «Αγία οικογένεια»
Αυτού του είδους η αντίληψη, υποτιμά και καταπιέζει αρχικά τη γυναίκα, αλλά ταυτόχρονα αναπαράγει στερεότυπα που είναι καταπιεστικά και για τον άντρα.
Με βάση αυτά τα στερεότυπα, δουλειά του πατέρα είναι να διασφαλίζει τη συντήρηση της οικογένειας. Σαν αποτέλεσμα η σχέση τρυφερότητας και στοργής που χρειάζεται το παιδί από τον πατέρα δεν υπάρχει στα παραμύθια που μας διαπαιδαγωγούν από μικρά. Ο πατέρας μπορεί ή πρέπει να είναι πιο απόμακρος, είναι αυτός που επιβάλλει την πειθαρχία στα παιδιά, αφήνοντας σε δεύτερη ή τρίτη μοίρα την έκφραση αγάπης και ουσιαστικής επικοινωνίας με το παιδί.
Εν κατακλείδι…
Τα πράγματα θα έπρεπε να είναι απλά: Η μητρότητα είναι τόσο «ιερή», όσο και η πατρότητα, όσο γενικότερα η απόκτηση παιδιού. Και σε κάθε περίπτωση, όταν κάτι θεωρείται «ιερό», πρέπει να συνοδεύεται από την αντίστοιχη μέριμνα για την ύπαρξη και τη συνέχισή του. Κοινώς, το κράτος οφείλει να καλύπτει τις ανάγκες των παιδιών και της οικογένειας, παρέχοντας δωρεάν και ποιοτική παιδεία, υγεία, βρεφονηπιακούς σταθμούς κλπ. Οφείλει επίσης να αναγνωρίσει το δικαίωμα κάθε ανθρώπου, ανεξαρτήτως σεξουαλικού προσανατολισμού, ταυτότητας και έκφρασης φύλου και ανεξαρτήτως του είδους των σχέσεων που επιλέγει να κάνει, να αποκτήσει παιδιά και οικογένεια.
Κι εμείς από την πλευρά μας, οφείλουμε να παλέψουμε όχι μόνο για τα παραπάνω δικαιώματα, αλλά και για την ανατροπή των σεξιστικών αντιλήψεων, για το δικαίωμα κάθε ανθρώπου να επιλέγει αν θα κάνει οικογένεια ή όχι και ποια θα είναι η μορφή της.
Τέλος, το γεγονός ότι το προαναφερόμενο παραμύθι ακούστηκε από ένα ραδιοσταθμό που αυτοπροσδιορίζεται σαν «αριστερός» το αφήνουμε στην κρίση του κάθε αναγνώστη…
Από net.xekinima.org
Από net.xekinima.org
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.