16-18 Σεπτεμβρίου 1982: Η Σφαγή της Σάμπρα και της Σατίλα

Ήταν μια από τις πιο τρομακτικές σφαγές του εμφυλίου του Λιβάνου. Μόλις λίγες εβδομάδες μετά την αποχώρηση της PLO και των Παλαιστηνιων Μαχητών της από την Βυρηττό, οι χριστιανοί  Φαλαγγίτες του Μπασίρ Τζεμαγιέλ, με την βοήθεια του Ισραηλινού στρατού, αιματοκύλισαν τo στρατόπεδo προσφύγων της Σάμπρα και της Σατίλα, λέγοντας ότι "έψαχναν για Παλαιστήνιους τρομοκράτες"....

Τι ήταν οι Φαλαγγίτες;

Οι Φαλαγγίτες δημιουργήθηκαν από τον Πιερ Τζεμαγιέλ το 1936, στα πρότυπα των μελανιχιτώνων του Μουσολίνι και την Φάλαγγα, την φασιστική οργάνωση του Πρίμο ντε Ριβέρα (και του Φράνκο) στην Ισπανία. Το κόμμα είχε και την δική του, ένοπλη πολιτοφυλακή, η οποία συμμετείχε σε μάχες στον εμφύλιο του 1958, και, αν και "δυαλήθηκε" επίσημα στην δεκαετία του '60, στην πραγματικότητα συνεχισε να λειτουργέι με διάφορους τρόπους μέχρι τις παραμονές του εμφυλίου πολέμου. Από την αρχή του εμφυλίου πολέμου, η πολιτοφυλακή των Φαλαγγιτών, της οποίας διοικητής είναι, πλέον, ο Μπασίρ Τζεμαγιέλ, γιος του ιδρυτή του κόμματος, γίνεται γνωστή για την βιαιότητα της.

Οι Παλαιστίνιοι και μια "ριζική λύση"

Ήδη από την δεκαετία του 1950, ο Λίβανος δέχεται χιλιάδες πρόσφυγες από την Παλαιστήνη. Αυτοί, στοιβάζονται κατά χιλιάδες σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, όπως αυτά της και του Τελ ελ Ζατάαρ και της Σάμπρα και της Σατίλα, αλλά και σε φτωχομαχαλάδες όπως της Βυρηττού, όπως η Καραντινα. Ανάμεσα τους θα βρεθούν και εκατοντάδες μέλη και μαχητές της PLO. .

Σύμφωνα με το Σύνταγμα του 1948, το αξιώμα του πρωθυπουργού πήγαινε πάντα σε Μουσουλμάνο, και του προέδρου σε Χριστιανό. Αυτό το άνισο και άδικο σύστημα εκλογής, αποτελεί και την αιτία για την έναρξη του εμφυλίου πολέμου του Λιβάνου, το 1976. Και μπροστά στο φάσμα της απώλειας της εξουσίας, οι Φαλαγγίτες αναλαμβάνουν δράση, με σκοπό να επιβάλλουν μια "ριζική λύση" του πολιτικού προβλήματος, όπως θα έλεγε και ο ίδιος ο Τζεμαγέλ. Την εκδιώξη, ακόμα και μέσω εθνοκάθαρσης, των Παλαιστηνίων από τον Λίβανο. Ήδη, από το 1976 οι Φαλαγγίτες προβαίνουν σε ανελέητες σφαγές, όπως αυτή της Καραντινα (1976), και του στρατοπέδου προσφύγων Τελ ελ Ζατάαρ (1976).

Το καλοκαίρι του 1982, το Ισραήλ, με ην βοήθεια των πάντα πρόθυμων Φαλαγγιτών, στοχεύωντας στην αποδυνάμωση της PLO, εισβάλλει στον Λίβανο, και πολιορκεί την Βυρηττό, βομβαρδίζοντας την ανηλεώς, με σκοπό την εκδίωξη της PLO. H πολιορκία κρατάει για μήνες, μέχρι που μετά από διαπραγματεύσεις ανάμεσα στο Ισραήλ, τον Λίβανο και την PLO, αποφασίζεται η εκκένωση της Βυρηττού από τους μαχητές και την ηγεσία της PLO, πράγμα που ξεκινά στις 21 Αυγούστου. Σχεδόν ολόκληρη η PLO μεταφέρεται με πλοια στην Ελλάδα, και μετά σε χώρες της Μέσης Ανατολής.


Την ίδια στιγμή, εν μέσω της εκκένωσης, και μετά από εκλογές που αγγίζουν τα όρια της φάρσας (ακόμα ισχύει το Σύνταγμα του 1948),  ο Μπασίρ Τζεμαγιέλ εκλέγεται πρόεδρος στις 23 Αυγούστου. Στις 14 Σεπτεμβρίου σκοτώνεται από βομβιστική επίθεση στα γραφεία του κόμματος  των Φαλαγγιτών. Η τελευταία πράξη του δράματος έχει αρχίσει.....

Η σφαγή.

Στις 15 Σεπτεμβρίου ο Ισραηλινός Στρατός εισβάλλει στην Δυτικη Βυρηττό, παραβιάζωντας μονομερώς την εκεχειρία που είχε υπογράψει. Την ίδια ημέρα, περικυκλώνονται τα στρατόπεδα της Σάμπρα και της Σατίλα. Τό ίδιο βράδυ τα στρατόπεδα βομβαρδίζονται από άρματα μάχης του Ισραηλινού Στρατου.

Το πρωί της 16ης Σεπτεμβρίου δίνεται η ακόλουθη διαταγή στις μονάδες του Ισραηλινού Στρατού: "Να μην εισέλθετε στα στρατόπεδα προσφύγων. Τις έρευνες και τις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις να αναλάβουν οι Φαλαγγίτες ή ο στρατός του Λιβάνου." Το μεσημέρι της ίδιας ημέρας, ο Αρχηγός του Γενικού Επιτελείου του Ισραήλ Rafael Eitan, συναντήθηκε με αρχηγούς μονάδων των Φαλαγγιτών, και τους ζήτησε να μπουν στο στρατόπεδο. Περίπου στις 4 το απόγευμα, μια τεράστια φάλαγγα 1,500 Φαλαγγιτών, που επιβαίνουν σε οχήματα  του Ισραηλινού Στρατού, και έχουν εξοπλιστεί από τον Ισραηλινό Στρατό ξεκινάει από το αεροδρόμιο της Βυρηττού για τα στρατόπεδα.Είναι εξαγριωμένοι από την δολοφονία του Τζεμαγιέλ (την οποία αποδείχτηκε ότι την έκανε πράκτορας της Συρίας), και ρίχνουν την ευθυνη στους Παλαιστηνίους. Οι διαθέσεις τους είναι πολύ άγριες. Η  πρώτη μονάδα τους μπαίνει στη Σάμπρα και την Σατίλα στις 6 το απόγευμα. Θα ακολουθήσει ένα 48ωρο λουτρό αίματος, στο οποίο ο Ισραηλινός στρατός θα μείνει παντελώς αμέτοχος. Ακόμα και όταν Ισραηλινοί αξιωματικοί θα βλέπουν με τα ίδια τους τα μάτια την σφαγή και θα ρωτούν αν πρέπει να επέμβουν η διαταγή θα είναι ένα στερεότυπο "δεν μας αρέσει αυτό που γίνεται, αλλά μην εμπλακείτε". Και σαν να μην έφτανε αυτό, μονάδες του πυροβολικού θα ρίχνουν φωτοβολίδες πάνω από το στρατόπεδο και τις δύο νύχτες, τόσες πολλές που, σύμφωνα με μια Δανέζα νοσοκόμα, "έκαναν το στρατόπεδο να είναι τόσο φωτισμένο όσο ένα γήπεδο ποδοσφείρου σε τελικο πρωταθλήματος." Προφανώς για να κάνουν οι σύμμαχοι τους, πιο εύκολα, το "θεάρεστο" έργο τους.

Η σφαγή τελείωσε το πρωί της 18ης Σεπτεμβρίου. Εκατοντάδες Παλαιστίνιοι, στην μεγάλη πλειοψηφία τους άμαχοι, είχαν δολοφονηθεί. Οι Ισραηλινές Μυστικές Υπηρεσίες μιλάνε για 800 νεκρούς, η Παλαιστινιακή Ερυθρά Ημισέληνος για χίλιους με χίλιους πεντακόσιους νεκρούς. Ο δημοσιογράφος της Monde Diplomatique, Amnon Kapeliouk προσθέτει στον τελευταίο αριθμό, και ακόμα δύο χιλιάδες νεκρούς που έθαψαν σε μαζικούς τάφους οι Φαλαγγίτες....