Ερευνα ΕΛΙΑΜΕΠ: Στοιχεία για τις προσφυγικές διαδρομές της Ανατολικής Μεσογείου

Μερικά ενδιαφέροντα στοιχεία από την  έρευνα με τίτλο: «Ξετυλίγοντας τις προσφυγικές διαδρομές της Ανατολικής Μεσογείου» στην οποία το ελληνικό ΕΛΙΑΜΕΠ συμμετέχει ως εταίρος.

• Η σύσταση των ροών προς την Ελλάδα παρέμεινε σταθερή ως προς τις εθνικότητες των αφιχθέντων. Ωστόσο, παρατηρήθηκε σημαντική αύξηση στα ποσοστά γυναικών και παιδιών κατά τη διάρκεια του 2015 (60% στο σύνολο αυτών που έφτασαν το 2016), η οποία μαρτυρά δευτερεύουσες ροές και προσπάθειες επανένωσης οικογενειών.
• Το 90% των αφιχθέντων στην Ελλάδα το 2015 προήλθε από μόλις τρεις χώρες – Συρία, Αφγανιστάν, Ιράκ – χώρες στις οποίες υπάρχουν κατά τεκμήριο συγκρούσεις, πολιτικές αναταραχές και παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Αυτά μαρτυρούν και τα δεδομένα των συνεντεύξεων. Πραγματοποιήσαμε 215 συνεντεύξεις με πρόσφυγες και μετανάστες στην Ελλάδα (Αθήνα και Μυτιλήνη, Λέσβος). 89% των συντευξιαζόμενων υποστήριξε ότι είχε εξαναγκαστεί σε φυγή από τη χώρα του.
• Οι συνθήκες φυγής ποικίλουν ανάλογα με τη χώρα προέλευσης, το φύλο και την ηλικία: Συρία (Συγκρούσεις, Ισλαμικό Κράτος, Απαγωγές), Αφγανιστάν (Συγκρούσεις, Ταλιμπάν, Ισλαμικό Κράτος, Υποχρεωτική στρατολόγηση στο Ιράν), Ερυθραία (Υποχρεωτική στρατολόγηση), Ιράκ (Συγκρούσεις, Ισλαμικό Κράτος).
• Σχεδόν το ένα τρίτο (29%) των συμμετεχόντων στην έρευνα ανέφερε το Ισλαμικό Κράτος.
• Παρόλο που η αύξηση των ροών εξηγείται μερικώς από την επιδείνωση της κατάστασης στη Συρία, οι λόγοι της μετανάστευσης στην Ευρώπη είναι σύνθετοι και πολυδιάστατοι.
• Η σύνθετη σχέση και η αλληλοεπικάλυψη των λόγων που οδηγούν σε 'εξαναγκασμένη' και 'οικονομική' μετανάστευση είναι ένα βασικό εύρημα της έρευνάς μας όσον αφορά στις μεταναστευτικές διαδρομές τόσο της Ανατολικής όσο και της Κεντρικής Μεσογείου.
• Όσον αφορά στις χώρες προορισμού, σχεδόν το ένα πέμπτο των συνεντευξιαζόμενων στην Ελλάδα δεν ήξερε σε ποια χώρα ήθελε να πάει ή κατευθυνόταν γενικά προς την 'Ευρώπη'. Όσον αφορά στους υπόλοιπους συνεντευξιαζόμενους, αναφέρθηκαν συνολικά 24 διαφορετικές χώρες ως πιθανοί προορισμοί. Πολλοί ανέφεραν πολλαπλούς προορισμούς, δηλαδή όχι έναν συγκεκριμένο προορισμό 'επιλογής'.
• Η Γερμανία ήταν η χώρα με το μεγαλύτερο ποσοστό αναφορών (32%), ενώ ακολούθησε η Σουηδία (12%), το Ηνωμένο Βασίλειο (6%), η Ελβετία (4%), η Δανία και η Νορβηγία (και οι δύο από 3%). Οι κύριοι παράγοντες επιλογής των προαναφερθέντων χωρών ήταν η πρόσβαση σε καθεστώς προστασίας / άδεια παραμονής και ευκαιρίες σίγουρης απασχόλησης.
• Σχεδόν τα δύο τρίτα (59%) των συνεντευξιαζόμενων είχαν προϋπάρχουσες επαφές (συγγενείς ή φίλοι) στις χώρες προορισμού.
• Υπάρχουν ενδείξεις ότι οι πρόσφυγες και οι μετανάστες είναι μόνο μερικώς πληροφορημένοι σχετικά με μεταναστευτικές πολιτικές σε συγκεκριμένες χώρες. Οι αποφάσεις σχετικά με το που θα κατευθυνθούν φαίνεται να λαμβάνονται ad hoc, κατά τη διάρκεια του ταξιδιού και πολύ συχνά βασίζονται σε μια σειρά μεταβλητών και ευκαιριών που μεσολαβούν.
• Η μέση διάρκεια του ταξιδιού ποικίλει ανάλογα με τη διαδρομή: η μεταναστευτική διαδρομή της Ανατολικής Μεσογείου είναι πολύ συντομότερη από αυτή της Κεντρικής Μεσογείου, με το 57% των ταξιδιών προς την Ελλάδα να διαρκούν λιγότερο από 3 μήνες, σε σύγκριση με το 16% των ταξιδιών προς την Ιταλία.
• Η μέση διάρκεια του ταξιδιού προς την Ελλάδα ποικίλει σημαντικά ανάλογα με τη χώρα προέλευσης: πχ. για τους Ιρακινούς διαρκεί 1.4 μήνες, ενώ για τους Αφγανούς 78.9 μήνες.

Από www.efsyn.gr