Είναι αυτές οι εργατικές κατοικίες, στενές, μονώροφες, με κοκκινωπό τούβλο, όμοιες και στριμωγμένες η μια δίπλα στην άλλη, με έναν κηπάκο στο πίσω μέρος, που ξεφύτρωσαν κατά δεκάδες στις πόλεις της περιφέρειας και στα προάστια της Δυτικής Ευρώπης στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα, τότε που η επανάσταση ήταν βιομηχανική, για να στεγάσουν τους ανθρακωρύχους, τους μεταλλωρύχους, τους βιομηχανικούς εργάτες και τις οικογένειές τους. Στο Νιουκάστλ υπήρξαν το σκηνικό για μια από τις πιο δυνατές ταινίες του βρετανικού κινηματογράφου της δεκαετίας του 70, το «Get Carter» του Μάικ Χότζες με τον υπέροχο Μάικλ Κέιν.
Στη Γαλλία λέγονται «corons», μιλάει για αυτές ο Εμίλ Ζολά και ένα λαϊκό τραγουδάκι, λίγο σαχλό αν δεν ξέρεις, του 1982. Αυτό το τραγούδι συνοδεύει την είσοδο στο γήπεδο της ομάδας Ρασίγκ Κλαμπ της Λανς, κι όταν στο στάδιο Φελίξ Μπολάρ (ή στο Σταντ ντε Φρανς) τραγουδούν όλοι με μια φωνή τα λόγια κουνώντας τα κοκκινοκίτρινα κασκόλ ανατριχιάζουν και οι αντίπαλοι.
Οι φίλαθλοι της Λανς («Αίμα και Χρυσάφι » το ποιητικό τους όνομα), που τώρα βολοδέρνει στη δεύτερη κατηγορία, αλλά που το 1998 υπήρξε πρωταθλήτρια της χώρας που αναδείχτηκε παγκόσμια πρωταθλήτρια, είναι ίσως, μαζί με αυτούς της Σεντ Ετιέν, οι πιο γνωστοί στη Γαλλία για τη θέρμη και την αγάπη τους στην ομάδα. Και οι δυο πόλεις υπήρξαν κατεξοχήν πόλεις ανθρακωρύχων και εργατών, Γάλλων και ξένων, από αυτούς που έχτισαν την ισχυρή γαλλική οικονομία. Η Λανς, από τους παλιότερους συλλόγους στη Γαλλία, ιδρύθηκε το 1906, δίπλα στα ανθρακωρυχεία της Αβιόν.
Ο μεγαλύτερος παίκτης που έπαιξε στη σπουδαία Σεντ Ετιέν, ένας από τους καλύτερους του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου, ο Μισέλ Πλατινί, είναι τρίτη γενιά μιας οικογένειας Ιταλών μεταναστών, από αυτούς που πέρασαν στις αρχές του αιώνα στη Λορένη για να εργαστούν στα μεταλλεία. Έπειτα από δεκαετίες ύπαρξης, κατά τη διάρκεια της οποίας βοήθησαν στη διαμόρφωση μιας συνειδητοποιημένης εργατικής τάξης στη βορειονατολική Γαλλία ήδη από τις αρχές τους 20ού αιώνα, τα τελευταία ορυχεία έκλεισαν οριστικά το 2004, βυθίζοντας τον τοπικό πληθυσμό στην ανεργία.
Στις 30 Νοεμβρίου 2015, μια βδομάδα πριν από τον πρώτο γύρο των περιφερειακών εκλογών που θα έδιναν στην Μαρίν Λε Πεν και το Εθνικό Μέτωπο πάνω από το 40% των ψήφων στην περιφέρεια της Λανς (Βορράς-Πα ντε Καλέ-Πικαρδία), οι ultras, όχι όλοι, κάποιοι που όταν τραγουδούν τους Corons προσέχουν τι λένε τα λόγια, σήκωσαν αυτό το πανό: «Εδώ είναι οι εργατικές κατοικίες, δεν είναι το Σατό Σεν Κλου».
Το Σατό Σεν Κλου είναι η αναφορά στο μεγαλόπρεπο μέγαρο της οικογένειας Λε Πεν, στο πολύ αριστοκρατικό προάστιο Σεν Κλου, λίγο έξω από το Παρίσι. Ο Ζαν Μαρί Λε Πεν το κληρονόμησε το 1976, μαζί με ένα πολύ σημαντικό χρηματικό ποσό (σαράντα εκατομμύρια φράγκα), από έναν τσιμεντοβιομήχανο, από αυτούς που έκαναν περιουσία με τη δουλειά των εργατών που λέγαμε. Εκείνη πάνω κάτω την εποχή, ο αρχηγός του Εθνικού Μετώπου έγραφε ακομπλεξάριστα: «Καλύτερα να έχει κανείς δυνατά χρωμοσώματα, που σε κάνουν να πλουτίζεις, παρά αδύναμα, από αυτά που σε κάνουν να χάνεις λεφτά». Η κόρη του σήμερα λέει πως το κόμμα που κληρονόμησε είναι το κόμμα που θα υπερασπιστεί τα δικαιώματα των φτωχών. Και πολλοί, το είδαμε, την πιστεύουν.
Στις 2 Νοεμβρίου, αυτή λοιπόν η ασυνήθιστη επισκέπτρια εμφανίστηκε στο Φελίξ Μπολάρ, και φωτογραφήθηκε με όλα της τα δόντια παρέα με ένα στέλεχος μιας ομάδας ultras, που κατέβηκε και υποψήφιος με τις λίστες του Εθνικού Μετώπου. Άλλοι λένε πως την προσκάλεσε ο πρόεδρος της ομάδας, Ζερβέ Μαρτέλ που την υποδέχτηκε κιόλας στο σαλόνι του συλλογου πριν το ματς, άλλοι πως την έφερε ο φίλαθλος που φωτογραφήθηκε μαζί της για να τη μυήσει στο ποδόσφαιρο –οι μεγαλοαστοί στο παρελθόν ενδιαφέρονταν κυρίως για το ράγκμπι, το ποδόσφαιρο ήταν το σπορ των φτωχών. Τα πράγματα έχουν αλλάξει έκτοτε, βέβαια.
Πολλές από τις οργανώσεις των ultras της Λανς σφυρίζουν αδιάφορα για αυτό το προεκλογικό σφιχταγκάλιασμα («είμαστε απολίτικοι, το μόνο που μας ενδιαφέρει είναι το ποδόσφαιρο κι η ομάδα μας»), άλλοι θυμούνται πως είναι παιδιά και εγγόνια εργατών.
Η ομάδα της Λανς ακολούθησε κατά κάποιον τρόπο τη μοίρα της περιοχής. Γνωρίζει τα τελευταία χρόνια φοβερές περιπέτειες, και πρωταγωνιστής υπήρξε, μεταξύ άλλων, ο Ζερβέ Μαρτέλ. Την άνοιξη του 2013 ο Μαρτέλ, πρόεδρος την εποχή της δόξας και των τίτλων που αναγκάστηκε να πουλήσει την ομάδα λόγω των φοβερών χρεών που είχαν συσσωρευτεί, ξαναπαίρνει τα ηνία του Συλλόγου, σε συνεργασία με έναν μυστήριο Αζέρο εκατομμυριούχο, τον Χαφίζ Μαμάντοφ, ο οποίος αγοράζει το 60% των μετοχών, υπόσχεται φιλόδοξες μεταγραφές και γρήγορη άνοδο της ομάδας στη πρώτη κατηγορία. Η άνοδος έρχεται, αγωνιστικά, έναν χρόνο μετά, αλλά ο Μαμάντοφ και τα εκατομμύρια που υποσχέθηκε παραμένουν άφαντα. Η γαλλική ομοσπονδία ακυρώνει την άνοδο της Λανς, τουλάχιστον μέχρι να ισορροπήσουν τα οικονομικά της. Τελικά, ύστερα από πολύμηνες δικαστικές περιπέτειες, και ενώ το πρωτάθλημα έχει αρχίσει, η Λανς αποκτά επίσημα το δικαίωμα να παίξει στην Λιγκ 1, αλλά χωρίς να κάνει μεταγραφές. Το Νοέμβριο του 2014 ο υπουργός αθλητισμού του Αζερμπαϊτζάν επιβεβαιώνει την αδυναμία του Μαμάντοφ να βοηθήσει την ομάδα –μάλλον χρεοκόπησε. Η Λανς υποβιβάζεται ξανά και τώρα βρίσκεται κάπου στη μέση του βαθμολογικού πίνακα. Ο Μαμάντοφ εμφανίστηκε πριν λίγες μέρες και υποσχέθηκε πάλι εκατομμύρια, μεταγραφές και ανακαίνιση της έδρας της ομάδας «Φελίξ Μπολάρ».
Στη Λανς ξέρουν απο ψεύτικες υποσχέσεις. Μερικοί γνωρίζουν πως είναι ψεύτικες και θυμούνται ποιος είναι ο πραγματικός εχθρός, γιατί στον Βορρά υπήρχαν, κάποτε, εργατικές κατοικίες.
Η Ορελί Φιλιπετί, και αυτή από οικογένεια Ιταλών μεταναστών στη Λορένη όπως ο Πλατινί, υπουργός πολιτισμού στην πρώτη κυβέρνηση του Φρανσουά Ολάντ, κόρη και εγγονή μεταλλωρύχων, έγραψε το 2003 ένα βιβλίο που μιλάει για το φοβερό συναίσθημα της εγκατάλειψης που σκέπασε τις εργατουπόλεις όταν έκλεισαν οι στοές. Ο πατέρας της, συνδικαλιστής, κομμουνιστής (εκλεγόταν χρόνια δήμαρχος), πέθανε στα 54 του χρόνια από πάθηση των πνευμόνων.
Ο τίτλος του βιβλίου: «Οι Τελευταίες Μέρες της Εργατικής Τάξης», και ελπίζουμε να μην τις ζούμε, να μην τις έχουμε ζήσει ήδη.
Στον Βορρά υπήρχαν οι εργατικές κατοικίεςΗ γη ήταν το κάρβουνοΟυρανός ο ορίζονταςΟι άντρες ανθρακωρύχοιΤα παράθυρά μας έβλεπαν ίδια παράθυραΚαι η βροχή νότιζε τη σάκα μουΑλλά τα μάτια του πατέρα μου όταν γυρνούσε ήταν τόσο γαλάζιαΠου νόμιζα πως έβλεπα τον γαλάζιο ουρανόΈκανα τα μαθήματά μου ακουμπώντας στο μπράτσο τουΝομίζω πως ήταν περήφανος για μέναΉταν γενναιόδωρος όπως οι άνθρωποι του τόπου μαςΤου χρωστάω ό,τι είμαιΉταν τα παιδικά μου χρόνια κι ήταν ευτυχισμέναΜέσα στους υδρατμούς του πλυσταριούΟι σωροί από κάρβουνο ήταν τα βουνά μουΑπό κει ψηλά έβλεπα την εξοχήΟ μπαμπάς μου είχε μουντζουρωμένο πρόσωπο όπως οι γονείς τουΗ μαμά μου είχε άσπρα μαλλιάΚατάγονταν από τις στοές, όπως καταγόμαστε από μια χώραΧάρη σ΄αυτούς ξέρω ποιος είμαιΣτο Δημαρχείο, τη μέρα της γιορτής,Είχαν μια φωτογραφία του Ζαν ΖωρέςΚάθε ποτήρι κρασί ήταν ένα ροζ διαμάντιΠου έβαζαν πάνω στην πυριτίαση*Έλεγαν για το 1936 και για το μεθάνιο και για τις εκρήξεις στις στοέςΑγαπούσαν τη δουλειά τους όπως αγαπάμε μια χώραΠαρέα με αυτούς κατάλαβαΣτον Βορρά υπήρχαν οι εργατικές κατοικίεςΗ γη ήταν το κάρβουνοΟυρανός ο ορίζονταςΟι άντρες ανθρακωρύχοι
* Η πυριτίαση είναι μια βαριά πνευμονοπάθεια που προκαλείται από τη συσσώρευση στους πνεύμονες διοξειδίου του πυριτίου σε κρυσταλλική μορφή. Είναι από τις πιο συνηθισμένες επαγγελματικές ασθένειες που πλήττουν όσους δουλεύουν σε ορυχεία και μεταλλεία.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.