«Απλά κυριεύονται από τη μέθη της ατιμωρησίας τους»

Αναδημοσίευση από Εξάντας

Η στοχοποιημένη από τους Ρώσους νεοναζί Γκαλίνα Κοζεβνίκοβα

Συναντήσαμε τη Γκαλίνα Κοζεβνίκοβα την άνοιξη του 2008, στο πλαίσιο της έρευνάς μας για τους νεοναζί σκίνχεντς στη Ρωσία. Ήταν υποδιευθύντρια της οργάνωσης SOVA, ενός κέντρου καταγραφής και ανάλυσης περιστατικών ρατσιστικής βίας και εθνικισμού.

Κάποιο διάστημα, η φωτογραφία της βρισκόταν σε ιστοσελίδες των νεοναζί με τη λεζάντα: «Σε ενδεχόμενη συνάντηση, συνιστάται η δολοφονία της». Στη συνέντευξή μας, προσπάθησε να ερμηνεύσει το φαινόμενο της ανόδου του νεοναζισμού τότε στη Ρωσία. Παραθέτουμε ορισμένα σημεία της ανάλυσής της, που ίσως μας είναι χρήσιμα και για τη συνθήκη στην Ελλάδα σήμερα.

-Για το ρόλο της πολιτικής και ρητορικής από την πλευρά του κράτους:

«Τον καιρό του Γιέλτσιν, γενικά, ήταν σαφώς δηλωμένο ότι ο εθνικισμός δε θα αναπτυσσόταν. Ήταν αξιακή θέση της διαχείρισης της χώρας, μια πολιτική γραμμή. Και στην πραγματικότητα, επαναφέροντας στη μνήμη αυτές τις προτάσεις οι οποίες πέρασαν την εποχή του Γιέλτσιν, κοιτώντας τι γινόταν πριν, σήμερα είναι μια επίσημη ρητορική. Και η κατάσταση άλλαξε, με την άφιξη του Πούτιν, ο οποίος εκλήφθηκε ως πατριωτικός ηγέτης. Και υπήρξε μια σοβαρή κρίση στο εθνικοπατριωτικό κίνημα, ακόμα και διάσπαση, γιατί δε μπορούσαν να ξεκαθαρίσουν, πώς να συμπεριφερθούν με τις αρχές, με τις οποίες ανέκαθεν ήταν ενάντιοι. Αλλά ολόκληρη η ρητορική του Πούτιν είναι πατριωτική, μιλιταριστική, βασισμένη στην αναζήτηση του εχθρού, και βασικά εθνοκεντρική. Αυτό οπωσδήποτε, προκαλεί μία πολύ σημαντική αύξηση των ξενοφοβικών ιδεών του πληθυσμού. Και τους νομιμοποιεί».

…

«Ο λαός μας, επιδοκιμάζει πλήρως οτιδήποτε πει ο Πρόεδρος. Αλλά η κατάσταση έχει ως εξής: στην πραγματικότητα, τώρα στη Ρωσία, το επίπεδο της ξενοφοβίας είναι πολύ υψηλό. Εάν δεν κάνω λάθος, από το 2002, η υποστήριξη κάποιων ξενοφοβικών ιδεών, συνθημάτων και διαθέσεων στην κοινωνία βρίσκεται σταθερά περίπου στο 55%. Άρα η τοποθέτηση του Πούτιν τώρα νομιμοποιεί αυτές τις διαθέσεις, για τις οποίες οι άνθρωποι μπορεί πιο πριν να ντρεπόντουσαν. Επειδή, εάν το πει ο Πούτιν σημαίνει ότι είναι σωστό. Σημαίνει ότι είναι καλό, σημαίνει ότι δε χρειάζεται να ντρέπομαι, επειδή δε μου αρέσουν οι μη Ρώσοι ή που υποστηρίζω το σύνθημα «η Ρωσία για τους Ρώσους» ή που επιθυμώ τα παιδιά μου να μη σπουδάζουν στην ίδια τάξη με τους Τατζίκους, κ.ο.κ.»

-Για την ατιμωρησία:

«Για να φανταστείς το πόσο ατιμώρητοι μένουν οι άνθρωποι, μπορείς απλά να κοιτάξεις τον αριθμό των θυμάτων και τον αριθμό των καταδικαστικών αποφάσεων. Πέρυσι μόνο δολοφονήθηκαν 72 άνθρωποι. Και οι καταδικαστικές αποφάσεις για διαφορετικών ειδών βιαιοπραγίες, όχι απαραίτητα για τις δολοφονίες, ήταν 27. Πρόπερσι, υπήρξαν 65 δολοφονίες και 33 καταδικαστικές αποφάσεις. Άρα, η ανισορροπία είναι ξεκάθαρη. Στην καλύτερη των περιπτώσεων, τιμωρείται ένας ανά 10 εγκλήματα. Στη χειρότερη δεν τιμωρείται κανείς»…

«Υπάρχει μια ισχυρή ξενοφοβική κοινωνική βάση και ο εθνικισμός παράγεται κυρίως, στην πλειοψηφία των κρατικών ιδρυμάτων, ξεκινώντας από το σχολείο και καταλήγοντας στο στρατό και την αστυνομία, υπάρχει ένα μέρος όπου το άτομο μπορεί να αποκτήσει ξενοφοβικές απόψεις, με πλήρη ατιμωρησία. Οι έφηβοι, που πηγαίνουν και ξυλοφορτώνουν έναν άνθρωπο με μη Σλαβική εμφάνιση, αντιλαμβάνονται ότι κανείς δε θα προσπαθήσει να τους συλλάβει, ότι κανείς δεν ενδιαφέρεται για τον χτυπημένο, βγαίνουν ξανά έξω και αρχίζουν να σκοτώνουν. Και απλά κυριεύονται από τη μέθη της ατιμωρησίας τους. Αυτό είναι η μια πτυχή. Και η δεύτερη είναι: σε αντίθεση με την Ευρώπη, στη Ρωσία, έχω ήδη μιλήσει γι’ αυτό, δεν υπάρχει σχεδόν καμία εναλλακτική υποκουλτούρα. Επειδή απ’ όσο γνωρίζω, οι σκίνχεντ στην Ευρώπη, ως υποκουλτούρα, δεν είναι πια στη μόδα Ή τουλάχιστον υπάρχουν εναλλακτικές κατευθύνσεις υποκουλτούρων Οι ράπερ, οι Emo, οι πανκ ή οτιδήποτε άλλο… Στη Ρωσία, οποιαδήποτε υποκουλτούρα, η οποία ανταγωνίζεται τους σκίνχεντ, επιδέχεται την επίθεση από τους Ναζί-σκίνχεντ. Είναι μια αλήθεια».

…

«Και υπάρχει ακόμη ένα πολιτικό ζήτημα: η εξουσία ισχυρίζεται ότι θέλει να πολεμήσει την ξενοφοβία και τον εξτρεμισμό, και από καιρό σε καιρό κατευθύνει την προπαγάνδα, εξηγώντας στους ανθρώπους πόσο κακό κίνημα είναι αυτό των «σκίνχεντ». Μια τέτοια καμπάνια έγινε το 2002, όταν υπήρξε μια σειρά από ξεσπάσματα, αντισημιτικές αφίσες και δημόσιες ταραχές στην πλατεία Manezhnaya. Και η δεύτερη φορά που πραγματώθηκε μια τέτοια καμπάνια προπαγάνδας, ήταν την άνοιξη του 2006, όταν συνέβη μια σειρά ρατσιστικών δολοφονιών στη Μόσχα. Αλλά, επειδή η προπαγάνδα έγινε με άσχημο τρόπο και η πολιτική ρητορική κατευθύνθηκε στη σκλήρυνση του νόμου, στην πραγματικότητα στην ενίσχυση του περιορισμού των πολιτικών δικαιωμάτων, ως αποτέλεσμα αυτό αποδείχτηκε μια μεγαλειώδης διαφήμιση του κινήματος των σκίνχεντ».