16.6.18

Ασυνόδευτοι ανήλικοι: Θύματα... και των ελληνικών αρχών

Ανάμεσα στις χαρακτηριστικές περιπτώσεις που ακούστηκαν χτες στην ημερίδα της οργάνωσης ΑΡΣΙΣ στην κατάμεστη αίθουσα του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών με θέμα «Ασυνόδευτοι ανήλικοι θύματα διακίνησης και εκμετάλλευσης στην Ελλάδα - Ζητήματα προστασίας», ήταν αυτή ενός ασυνόδευτου ανήλικου, που μεταφέρθηκε ένα Σάββατο στη ΓΑΔΑ, όπου διαπιστώθηκε ότι είχε πέσει θύμα βιασμού το προηγούμενο βράδυ.

Παραπέμφθηκε στη λεγόμενη «προστατευτική κράτηση» στην Αμυγδαλέζα, όπου το βρήκε την επόμενη Παρασκευή το κλιμάκιο της ΑΡΣΙΣ, χωρίς την κατάλληλη ιατρική φροντίδα.
Με παρέμβαση της οργάνωσης, τοποθετήθηκε σε νοσοκομείο μέχρι να βρεθεί θέση σε κατάλληλη δομή φιλοξενίας.
Αλλη περίπτωση, ο ασυνόδευτος ανήλικος που έμεινε κρατούμενος πέντε μήνες στο προαναχωρησιακό κέντρο του Φυλακίου. Σ’ αυτό το διάστημα εξετάστηκε η προσφυγή του εναντίον της απόφασης της υπηρεσίας Ασύλου, που απέρριψε το αίτημά του για διεθνή προστασία, παρόλο που είχε χάσει τους γονείς του και χρειαζόταν εμφανώς ψυχοκοινωνική υποστήριξη.
Η προσφυγή του στη δευτεροβάθμια Επιτροπή απορρίφθηκε κι αυτή, και ο ανήλικος δεν παραπέμφθηκε να εξεταστεί για χορήγηση άδειας διαμονής για ανθρωπιστικούς λόγους, μεταξύ άλλων με το μάλλον τραγελαφικό σκεπτικό ότι δεν διέμενε σε ξενώνα ανηλίκων.
Πράγματι, ο ανήλικος ήταν κρατούμενος στο Φυλάκιο, κάτι που βέβαια δεν το είχε επιλέξει, ενώ αποφυλακίστηκε λίγες μέρες μετά την ενηλικίωσή του, γεγονός που τον απέκλειε από τη μελλοντική φιλοξενία του σε ξενώνα.
Ο ανήλικος πέρασε τους επόμενους τέσσερις μήνες εργαζόμενος σε απαράδεκτες συνθήκες στα χωράφια της Νέας Μανωλάδας, χωρίς να εξεταστούν οι συνθήκες αυτές από τις αρμόδιες αρχές.

Μια τραγελαφική απόφαση

Εξίσου τραγελαφική απόφαση αυτή του Διοικητικού Εφετείου Πειραιά, που έκρινε απαράδεκτη την αίτηση ακύρωσης ασυνόδευτου ανήλικου εναντίον της δευτεροβάθμιας απορριπτικής απόφασης, με το σκεπτικό ότι δεν έφερε την υπογραφή του Επιτρόπου του παιδιού, τη στιγμή που δεν είχε οριστεί Επίτροπος.
Το μάλλον αβίαστο συμπέρασμα από όσα ακούστηκαν στη χτεσινή ημερίδα είναι πως, αντί οι ελληνικές αρχές να εξασφαλίζουν ένα πλαίσιο προστασίας για τους ασυνόδευτους ανήλικους, στην πραγματικότητα αφήνουν τους περισσότερους απ’ αυτούς απροστάτευτους, αν όχι έκθετους σε βιώματα κακοποίησης και εκμετάλλευσης, μεταξύ των οποίων εργασιακή και σεξουαλική εκμετάλλευση.
Στον χαιρετισμό του ο υφυπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής Γιάννης Μπαλάφας σημείωσε ότι πολιτική του υπουργείου είναι ότι προέχει το κριτήριο της ηλικίας κατά τις διαδικασίες υποδοχής και ασύλου των ασυνόδευτων ανήλικων, όπως και ότι μέριμνα του υπουργείου είναι να απολαμβάνουν οι ανήλικοι την προστασία που τους αναλογεί ανεξάρτητα από την εθνική τους καταγωγή.
Ωστόσο τα πράγματα φαίνεται ότι εξελίσσονται διαφορετικά. Σημειώνεται μεγάλη καθυστέρηση στην καταγραφή των αιτημάτων ασύλου, όπως και στην ανταπόκριση στα αιτήματα στέγασης, που μπορεί να φτάνει το ένα έτος.
Από τα 160 αιτήματα στέγασης, που υπέβαλε η ΑΡΣΙΣ τους τελευταίους 12 μήνες μέχρι το τέλος Μαΐου, απαντήθηκαν 8 το 2017 και 19 το 2018.
Οι θέσεις φιλοξενίας σε ειδικούς ξενώνες, για τους οποίους δεσμευόταν ο πρώην υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής ότι θα φτάσουν τις 2.500 στο τέλος του 2017, στην πραγματικότητα έχουν συρρικνωθεί σε περίπου 1.100 αντί να αυξάνονται, γεγονός που επισήμανε ο ίδιος ο πρόεδρος του αρμόδιου Εθνικού Κέντρου Κοινωνικής Αλληλεγγύης Περικλής Τζιάρας.
Ο αριθμός των θέσεων φιλοξενίας σε ξενώνες είναι σήμερα λίγο μεγαλύτερος από αυτόν που υπήρχε πριν από την κρίση διαχείρισης της ροής των προσφύγων το 2015.
«Τα βασικά διεθνή κείμενα που διέπουν την εξέταση του αιτήματος ασύλου των ασυνόδευτων ανηλίκων είναι η Σύμβαση της Γενεύης και η Διεθνής Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού, που, σε συνδυασμό με την οικογενειακή κατάσταση των ανήλικων και των χωρών προέλευσης, δικαιολογούν την χορήγηση καθεστώτος διεθνούς προστασίας. Ωστόσο, υπάρχουν αποφάσεις σε β’ βαθμό που, ενώ αναγνωρίζουν την κακοποίηση και τη βλάβη του παιδιού, δεν το υπάγουν σε διεθνή προστασία και επιπλέον, δεν εξετάζουν, ή απορρίπτουν, τη χορήγηση άδειας διαμονής για ανθρωπιστικούς λόγους, η οποία, κατά τη γνώμη μας, αποτελεί υποχρέωση των αρχών», σημείωσε η Ελένη Σπαθανά, συντονίστρια της νομικής υπηρεσίας του Κέντρου Υποστήριξης Νέων της ΑΡΣΙΣ.
Τα κενά του πλαισίου αξιολόγησης της ηλικίας στα κέντρα υποδοχής σημείωσε η Συνήγορος του Παιδιού Θεώνη Κουφονικολάκου, που επισήμανε ότι η αξιολόγηση της ηλικίας πρέπει να βασίζεται σε ψυχοκοινωνική εκτίμηση και όχι σε αυθαίρετη εκτίμηση γιατρού, όπως συμβαίνει.
Οπως σημείωσε η Δώρα Τσοβίλη από την Υπατη Αρμοστεία, εντοπίζονται περιπτώσεις ασυνόδευτων ανηλίκων που πέφτουν θύματα σεξουαλικής εκμετάλλευσης ή εμπλέκονται σε διακίνηση ουσιών τόσο στους περισσότερους από 1.200 ανήλικους που μένουν εκτός των επίσημων δομών, στον δρόμο ή σε καταλήψεις, όσο και στους 1.100 που μένουν σε ξενώνες ή σε προστατευτικό περιβάλλον και επίσης στους άλλους 1.000 που μένουν σε ανοιχτές δομές, όπως τα ξενοδοχεία του ΔΟΜ και οι λεγόμενες ασφαλείς ζώνες των καμπ.
«Οταν όλα στη ζωή σου δείχνουν ότι δεν αξίζεις κάτι καλύτερο, μπορεί να νιώθεις κι εσύ ο ίδιος ότι δεν αξίζεις τίποτα καλύτερο. Πρέπει να δομήσουμε κοινωνικά προστατευτικό περιβάλλον γι’αυτά τα παιδιά», σημείωσε.
Από την πλευρά του, ο Απόστολος Καψάλης, ερευνητής του ΙΝΕ-ΓΣΕΕ, επισήμανε ότι σήμερα στην Ελλάδα καταγράφονται 39.000 εργαζόμενοι ανήλικοι, οι 1.700 από τους οποίους είναι μετανάστες ή πρόσφυγες.
Αντιστοίχως, σημείωσε ότι στα περίχωρα του Βερολίνου και του Μονάχου, ανήλικοι πρόσφυγες εργάζονται με αμοιβή 80 λεπτά την ώρα.
Υπογράμμισε ότι το νομικό πλαίσιο είναι επαρκές, σαφές και προβλέπει αυστηρές ποινές, αλλά δεν τολμούν οι εισαγγελείς να εντοπίσουν τις υποθέσεις εργασιακής εκμετάλλευσης εκεί όπου συμβαίνουν.

Γράφει: Δημητρης Αγελίδης

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.