Σε Περίπτωση Πυρηνικού Πολέμου θα Σωζόταν Μόνο η Ελίτ του Πλανήτη

Ένας ειδικός σε θέματα εθνικής ασφάλειας αποκαλύπτει στο νέο του βιβλίο πως σε περίπτωση μεγάλη καταστροφής, οι πολίτες θα αφεθούν στην τύχη τους.

Υπάρχουν κάποια στοιχεία στο Raven Rock: The Story of the US Government ' s Secret Plan to Save Itself - While the Rest of Us Die (δηλαδή, Ρέιβεν Ροκ: Η Ιστορία του Μυστικού Σχεδίου της Αμερικανικής Κυβέρνησης να Σώσει τον Εαυτό της – Ενώ Εμείς οι Υπόλοιποι Πεθαίνουμε, εκδ. Simon & Schuster) που είναι λες και πάρθηκαν από κατασκοπικό μυθιστόρημα. To βιβλίο του Garret M. Staff, ενός δημοσιογράφου ειδικού σε θέματα εθνικής ασφάλειας, μας ξεναγεί στα καταφύγια που έχουν δημιουργηθεί μέσα σε βουνά, αλλά και κάτω από ιδιωτικές λέσχες της ελίτ. Μας πηγαίνει στα βάθη του Λευκού Οίκου την 11η Σεπτεμβρίου και μας βάζει στο πιλοτήριο ενός αεροπλάνου που επίσημα δεν υπάρχει. Καθώς ταξιδεύεις μέσα στις σελίδες τους Raven Rock, είναι εύκολο να ξεχάσεις πως όλη αυτή η προηγμένης τεχνολογίας υποδομή για τη μέρα της Κρίσης είναι απόλυτα πραγματική.

Εντούτοις, αυτό το χρονικό μισού αιώνα που εξετάζει τον πυρηνικό σχεδιασμό της κυβέρνησης των ΗΠΑ δεν είναι κάποιο φανταστικό κατασκοπικό θρίλερ, με τον συγγραφέα να ξοδεύει εξίσου πολύ χρόνο στις γραφειοκρατικές λεπτομέρειες που χρειάζονται, για να είναι μια κυβέρνηση έτοιμη ανά πάσα στιγμή για το χειρότερο δυνατό σενάριο. Για την ηγεσία μιας χώρας, η υπόθεση «νίκη» σε ένα πυρηνικό ολοκαύτωμα καταλήγει, όπως άλλωστε κάθε άλλο κυβερνητικό project, να είναι ένας λογιστικός εφιάλτης. Υπάρχουν χιλιάδες γρανάζια που πρέπει να λειτουργήσουν ταυτόχρονα, για να προστατευθεί η ηγεσία στην Ουάσινγκτον, σύμβολα της Δημοκρατίας, όπως η Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας, καθώς και μια σειρά από εξέχουσες φιγούρες της βιομηχανίας, προτού η πρωτεύουσα ισοπεδωθεί από μια βόμβα μεγατόων. Σε κάθε σχεδόν τεστ, καθώς και κατά τη διάρκεια των λίγων επιθέσεων που έχουν γίνει εντός των συνόρων των ΗΠΑ, ελάχιστα από αυτά τα λεπτομερή σχέδια έχουν λειτουργήσει.

Ο Graff καταφέρνει να μεταφέρει τον πραγματικό και απόλυτα συγκεκριμένο τρόμο ενός πυρηνικού πολέμου για έναν μέσο Αμερικάνο, ο οποίος ασφαλώς μεταφράζεται στο ότι όλοι θα πεθάνουμε και μόλις μια χούφτα υψηλά ιστάμενοι θα προστατευθούν. Από την εποχή της κυβέρνησης Κένεντι, κρατικά στελέχη έχουν εξηγήσει τη ματαιότητα της προσπάθειας προστασίας των πολιτών. Αυτό έχει οδηγήσει στον ολοένα και πιο στενό σε έκταση σχεδιασμό των διαδικασιών για ένα τέτοιο καταστροφικό σενάριο, έναν σχεδιασμό που ονομάζεται Continuation of Government (Συνέχιση της Κυβέρνησης ή COG). Τα σχέδια πολιτικής προστασίας τα οποία δημιουργήθηκαν κατά τη διάρκεια της κυβέρνησης Αϊζενχάουερ αφορούν πλέον τη διάσωση μιας πολύ μικρής ομάδας κορυφαίων κυβερνητικών στελεχών. Για παράδειγμα, σε περίπτωση μιας πυρηνικής καταστροφής, ο σύμβουλος του Clinton George Stephanopoulos θα σωζόταν, αλλά η γραμματέας Τύπου Dee Dee Myers θα είχε την ίδια μοίρα με όλους εμάς. Σε ένα σημείο του Raven Rock, ο στρατηγός Thomas Power εξηγεί σε έναν έντρομο John F. Kennedy πως, «κοίτα, αν στο τέλος του πολέμου έχουν μείνει δύο Ααμερικανοί και ένας Ρώσος, τότε νικήσαμε».

Όσο όμως τρομακτικό και να είναι το σενάριο ενός πυρηνικού πολέμου, ο Graff φροντίζει να τονίσει το πώς επηρεάζει ο σχεδιασμός για μια τέτοια καταστροφική ημέρα μια κυβέρνηση σε καιρό ειρήνης, αλλά και τι σημαίνει αυτό για τη δημοκρατία γενικότερα. Στην πραγματικότητα, ο σχεδιασμός COG ουσιαστικά αφήνει το κοινό, αλλά και το μεγαλύτερο μέρος του Κογκρέσου, έξω από τη διαδικασία λήψης των καίριων αποφάσεων. Τα μυστικά προγράμματα, η τεχνολογία και οι δομές είναι αδύνατον να υπολογιστούν, αν και ο Graff υπολογίζει ότι πρόκειται για δαπάνες ύψους δύο δισεκατομμυρίων ετησίως. Ταυτόχρονα, περιλαμβάνονται σχέδια έκτακτης ανάγκης που πάνε αντίθετα στο σύνταγμα της χώρας. Το χαρτοφυλάκιο επείγουσας ανάγκης του γενικού εισαγγελέα του JFK, για παράδειγμα, θα του επέτρεπε να αναστείλει το habeas corpus - τον θεσμό που προστατεύει τους πολίτες από την αυθαίρετη κράτηση από τις Αρχές. Άλλα σχέδια για τέτοιου είδους καταστάσεις περιελάμβαναν την αναγκαστική εθνικοποίηση των βιομηχανιών, καθώς και πλάνα για την εγκατάσταση μη εκλεγμένων στελεχών του ιδιωτικού τομέα σε πόστα μιας κυβέρνησης έκτακτης ανάγκης. Ο Graff καθιστά σαφές ότι το να επιβιώσει κανείς από έναν πυρηνικό πόλεμο δεν θα ήταν και πολύ καλύτερο από το σκοτωθείς κατά τη διάρκειά του: αν τα πλάνα για έναν πυρηνικό πόλεμο δεν σώζουν ούτε τον λαό της Αμερικής, αλλά ούτε και τα δημοκρατικά ιδεώδη της χώρας, τότε τι ακριβώς προστατεύουν;

Το Raven Rock, που θα έπρεπε να είναι μια ιστορική καταγραφή του Ψυχρού Πολέμου, φαντάζει ακόμη πιο επίκαιρο τώρα, φτάνοντας στα ράφια των βιβλιοπωλείων την περίοδο που η προβληματική σχέση του Προέδρου Trump και του Kim Jong-un μας φέρνει όλο και πιο κοντά στην πυρηνική καταστροφή. Επικοινώνησα με τον Graff, για να του μιλήσω για μυστικά καταφύγια, σκιώδεις κυβερνήσεις και για το ατυχές γεγονός ότι σε περίπτωση πυρηνικού πολέμου θα πεθάνουμε όλοι.

VICE: Ήξερα ότι υπάρχει η γενική ιδέα ενός πλάνου για την περίπτωση ενός καταστροφικού σεναρίου, αλλά το μέγεθος της επένδυσης και των δομών με σόκαρε. Τι σε έκανε να ασχοληθείς με τα πλάνα της κυβέρνησης των ΗΠΑ για ένα τέτοιο καταστροφικό σενάριο;Garrett M. Graff: Έχω καλύψει θέματα εθνικής ασφάλειας και πληροφοριών στην Ουάσινγκτον για μια δωδεκαετία και είναι κάτι που αργά ή γρήγορα βρίσκεις μπροστά σου. Ακούς κόσμος να μιλά για αυτές τις δομές, για αυτά τα προγράμματα. Αλλά πριν από μερικά χρόνια, όταν ήμουν στο περιοδικό Washingtonian, ένας συνάδελφος βρήκε την ταυτότητα ενός ομοσπονδιακού υπαλλήλου στο πάτωμα ενός γκαράζ και σκέφτηκε πως έπρεπε να την επιστρέψει. Όταν όμως κοιτάξαμε το πίσω μέρος της ταυτότητας, είδαμε ότι σε αυτό αναγράφονταν οδηγίες για ένα σχέδιο διαφυγής προς ένα καταφύγιο. Αποφάσισα να ακολουθήσω τις οδηγίες προς αυτό το καταφύγιο με τη βοήθεια του Google Maps και εν τέλει έφτασα σε έναν δρόμο που απλώς εξαφανιζόταν μέσα σε ένα βουνό στη Δυτική Βιρτζίνια. Σε εκείνο το σημείο, δεν είχα ακούσει ποτέ μου για αυτό το καταφύγιο, ενώ δεν είχα ακούσει και κανέναν να μιλάει ποτέ για αυτό. Σκέφτηκα πως ήταν απίστευτο το ότι υπήρχε μια ολόκληρη σειρά από καταφύγια τα οποία είχαν χτιστεί από την 11η Σεπτεμβρίου και μετά.

Σε όλο το βιβλίο, μας τονίζεται ξανά και ξανά πως λογικά, σε περίπτωση πυρηνικής σύρραξης, σχεδόν κάθε μέσος Αμερικάνος θα πεθάνει. Υπάρχει μια συγκλονιστική δήλωση από τον αναπληρωτή προϊστάμενο Πολιτικής Προστασίας της Νέας Υόρκης, από τη δεκαετία του '70, σχετικά με τις προειδοποιητικές σειρήνες που είχαν τοποθετηθεί στην πόλη: «Ο κόσμος που θα τις ακούσει θα τρέξει να κρυφτεί σε κτίρια και θα μετατραπεί σε άμμο μόλις μερικά δευτερόλεπτα αργότερα». Πώς θα άλλαζε η άποψη του κόσμου, αν καταλάβαινε πως παρά τα δισεκατομμύρια που ξοδεύονται για πυρηνικούς εξοπλισμούς και προγράμματα, σχεδόν κανέναν πολίτης δεν θα επιβίωνε από μια πυρηνική σύρραξη;
Αυτό για μένα, είναι η κεντρική ιδέα του βιβλίου: η κυβέρνηση ξεκίνησε αρχικά διαφημίζοντας μεγαλόπνοα σχέδια προστασίας των πολιτών και με τον καιρό, το μέγεθος των πυρηνικών όπλων και η κλίμακα των εξοπλιστικών προγραμμάτων ξεπέρασε κάθε λογική προσπάθεια προστασίας των πολιτών. Τα κυβερνητικά σχέδια γίνονταν όλο και πιο απλά, μέχρι που αφορούσαν το να οδηγηθούν τα ηγετικά στελέχη της κυβέρνησης σε ένα βουνό ή σε ένα αεροπλάνο.

Μιλάς για το ότι η προετοιμασία για έναν πυρηνικό πόλεμο ή κάποιο άλλο καταστροφικό σενάριο, αφορά ουσιαστικά την προστασία της κυβέρνησης των ΗΠΑ και όχι των Αμερικανών πολιτών. Αυτή είναι και η απόλυτη ψυχή του ερωτήματος για αυτά τα σχέδια: τελικά, αν προσπαθείς να σώσεις την Αμερική, τι είναι η Αμερική; Είναι η προεδρία της; Είναι τα τρία τμήματα της κυβέρνησης; Είναι το σύνταγμα και το Liberty Bell; Είναι η καπιταλιστική κοινωνία; Είναι ένα ερώτημα με το οποίο έχουν δυσκολευτεί ολόκληρες γενιές σχεδιαστών αυτών των πλάνων, αλλά φαίνεται πως τώρα η απάντηση είναι η εξής: η Αμερική είναι η προεδρία της και μετά, ένα επίπεδο πιο κάτω, τα τρία τμήματα της κυβέρνησης και μετά είναι ένα λειτουργικό ταχυδρομείο, το φορολογικό σύστημα και πάει λέγοντας.

Το βιβλίο είναι σίγουρα σκοτεινό, αλλά με ανακούφιζε κάπως μια σκηνή που λάμβανε χώρα διαρκώς: ένας πρόεδρος θα ερχόταν στο πόστο του, θα του εξηγούσαν τη σοβαρότητα μιας πυρηνικής σύρραξης και θα αντιλαμβανόταν ότι θα ήταν κάτι υπερβολικά καταστροφικό ως επιλογή. Πιστεύεις πως το να αντιλαμβάνεται ο πρόεδρος τη βαρύτητα μιας πυρηνικής σύρραξης είναι η καλύτερη άμυνα απέναντι σε έναν πυρηνικό πόλεμο; Απολύτως - και αυτό το βλέπεις και στις δύο πλευρές. Υπάρχει και μια δήλωση του Khrushchev, σχετικά με το τι σκέφτηκε, όταν έλαβε για πρώτη φορά τις πυρηνικές δυνάμεις της χώρας στα χέρια του και το πόσο τρομοκρατήθηκε. Μετά το σκέφτηκε, όμως, και κατέληξε πως, «Ε, 'ντάξει. Υποθέτω πως κανείς δεν θα τις χρησιμοποιήσει ποτέ, οπότε όλα ΟΚ».

Δυστυχώς, το βιβλίο κυκλοφορεί σε μια κομβική στιγμή, με τον Trump και τον Kim Jong - un να πλησιάζουν όλο και περισσότερο σε μια πυρηνική σύρραξη. Έχεις περάσει χρόνια εξετάζοντας αυτά τα θέματα. Αν η Βόρεια Κορέα έριχνε μια βόμβα στις ΗΠΑ, πιστεύεις πως οι πολίτες θα ήταν πιο ασφαλείς σήμερα, από όσο θα ήταν τη δεκαετία του '60; Κοίτα, θα έπρεπε να κοιτάξεις την κλίμακα: η Βόρεια Κορέα, τουλάχιστον αυτήν τη στιγμή, δεν έχει το οπλοστάσιο που είχε η Σοβιετική Ένωση τότε ή ακόμη και αυτό που έχει η Ρωσία σήμερα. Βέβαια, αυτό δεν είναι ανακουφιστικό για κάποιον που θα χτυπηθεί από ένα πυρηνικό όπλο, σε οποιοδήποτε μέρος του κόσμου. Νομίζω πως η τεχνική απάντηση στο ερώτημά σου είναι η εξής: Ναι, είμαστε πιο ασφαλείς, από την άποψη πως o Kim Jong-un θα μπορούσε να αφανίσει ίσως μερικές δεκάδες εκατομμύρια ανθρώπους και όχι αρκετές εκατοντάδες εκατομμύρια.

Αλλά δεν νομίζω πως ρωτάς αυτό ακριβώς. Νομίζω πως ρωτάς για το αν είμαστε καλύτερα προετοιμασμένοι σήμερα. Νομίζω πως η απάντηση σε αυτό, είναι όχι. Από κάποια άποψη δεν λαμβάνουμε την ετοιμότητα των πολιτών σοβαρά από την εποχή της κρίσης με την Κούβα. Επιπλέον, η εμπειρία των ανθρώπων που σχεδιάζουν αυτά τα πλάνα, τους λέει πως η προστασία του πληθυσμού δεν αξίζει τον κόπο. Ουσιαστικά, ανά τα χρόνια, οι αμερικανικές κυβερνήσεις στον σχεδιασμό τους για ένα καταστροφικό σενάριο, απλώς έχουν αποφασίσει πως οι πολίτες θα αφεθούν στην τύχη τους.

To Raven's Rock: The Story of the US Government's Secret Plan to Save Itself—While the Rest of Us Die του Garrett M. Graff κυκλοφορεί σε βιβλιοπωλεία καιonline από τη Simon and Schuster.

Γράφει:Joseph Bien-Kahn

Πηγη:https://www.vice.com/gr/article/vv5be3/se-periptwsh-pyrhnikoy-polemoy-8a-swzotan-mono-h-elit-toy-planhth