Φιλιπίνες: Πόλεμος ενάντια στα ναρκωτικά, ή ενάντια στους φτωχούς;

Γράφει ο Νίκος Κοκκάλης

“Μας σφάζουν σαν ζώα” λέει ένας περαστικός στον φωτορεπόρτερ Daniel Berehulak, κοντά σε μια από τις 41 σκηνές δολοφονιών που φωτογραφίζει, για τους New York Times, στα πλαίσια ενός φωτορεπορτάζ για τον “ Πόλεμο Ενάντια στα Ναρκωτικά” που διεξάγει η κυβέρνηση Ντουτέρτε, στις Φιλιππίνες.
Αν και ο Berehulak είναι ένας έμπειρος ρεπόρτερ, που έχει δουλέψει σε πάνω από 60 χώρες, έχει καλύψει την επιδημία του Embola στην Δυτική Αφρική το 2014, αλλά και τους Πολέμους του Ιρακ και του Αφγανιστάν, σοκάρεται από αυτό που βλέπει στις Φιλλιπίνες. 

Οι σκηνές των δολοφονιών είναι όλες στις φτωχογειτονιές, μέσα σε δημόσιους χωρους, έξω από σχολεία , περίπτερα, εστιατόρια, φαστ φουντ, μέσα σε σαλόνια και κρεβατοκάμαρες σπιτιών, ακόμα και λίγα μέτρα μακρυά από ένα παιδικό πάρτυ. Παρακολουθεί επιδρομές, αλλά και επισκέπτεται τους συγγενείς των θυμάτων και τις γειτονιές. Και οι μαρτυρίες των γειτόνων απέχουν παρασάγγας από την επίσημη γραμμή της αστυνομίας, που μιλά για αστυνομικούς που βρίσκονταν σε άμυνα. Και οι 57 δολοφονίες που καταγράφει μέσα στις 35 μέρες του ρεπορτάζ, είναι μια σταγόνα στον ωκεανό μπροστά στο συνολικό νούμερο των δολοφονιών, που ξεπερνούν τις 6.000, μέσα σε έξι μήνες.

Από τους 6.000 νεκρούς, περίπου οι 2.000 καταγράφονται μέσα στα πλαίσια επίσημων επιχειρήσεων της αστυνομίας.Οι υπόλοιποι 4.000 είναι θύματα εκτελέσεων, από αστυνομικούς και “εκδικητές” που φαίνεται να έχουν “πάρει στα σοβαρά” τις δηλώσεις του Ντουτέρτε την ημέρα των εγκαινίων της εκστρατείας “Χτύπα την πόρτα και παρακάλα”, στις οποίες έλεγε ότι  “ξέρετε τα (υποψήφια) θύματα μου. Θα ήθελα να είναι όλοι εγκληματίες για να τους εξολοθρεύσω και να σώσω την επόμενη γενιά από τον χαμό”.

Όμως το όνομα της εκστρατείας αφορά μόνο τις δράσεις της αστυνομίας στις περιοχές των πλουσίων, όπου οι ευγενείς αστυνομικοί μοιράζουν πόρτα-πόρτα ενημερωτικά φυλλάδια για το πόσο κακά είναι τα ναρκωτικά. Στην μεγάλη πλειοψηφία των γειτονιών της Μανίλα και των άλλων μεγάλων πόλεων, η πραγματικότητα είναι τελείως διαφορετική. Καθημερινές έφοδοι πάνοπλων αστυνομικών, χιλιάδες προσαγωγές και συλλήψεις στο δρόμο, και  πολλές φορές φόνοι. Οι φυλακές είναι γεμάτες, από 50.000  συλληφθέντες, και 700.000 άτομα που “παραδόθηκαν αυτοβούλως”!! Ο ίδιος ο Ντουτέρτε δηλώνει ότι καθαρίζει την χώρα από εγκληματικά στοιχεία, στην πραγματικότητα όμως, απλά εξοντώνει φτωχούς ανθρώπους με πολλά προβλήματα. Ανάμεσα στα θύματα των εκτελεστών, αστυνομικών και μή, βρίσκονται πολλοί άνθρωποι που στο παρελθόν είχαν παραδοθεί στην αστυνομία, ελπίζοντας ότι έτσι θα μπουν σε κάποιο πρόγραμμα απεξάρτησης, αλλά και άνθρωποι που απλά έτυχε να είναι συγγενείς, φίλοι ή και σύντροφοι αυτών των ανθρώπων ή απλά να περνούν από το σημείο. 

Ο “αδιάφθορος” κύριος Ντουτέρτε, και οι πολιτικές πιρουέτες του

Κανονικά δεν θα έπρεπε να προκαλεί καμία έκπληξη, το ότι ο Ντουτέρτε οργάνωσε μια τέτοια επιχείρηση. Όταν ήταν δήμαρχος της Davao, μιας από τις μεγάλες πόλεις της χώρας, οργάνωσε μια αντίστοιχη εκστρατεία. Μέχρι το 2009 περίπου 1.400 άτομα είχαν δολοφονηθεί σε αυτήν την εκστρατεία “νόμου και τάξης”, η μεγάλη πλειοψηφεία των οποίων ήταν άστεγα παιδιά που ζητιάνευαν στους δρόμους, σύμφωνα με την Διεθνή Αμνηστία. Επίσης σε εμφανίσεις του στα ΜΜΕ έχει προκαλέσει, κατά καιρούς, με ακραία σεξιστικές δηλώσεις. Παρ’όλα αυτά, ο ίδιος περηφανεύεται ότι ως δήμαρχος του Davao, κατάφερε μέσα σε 20 χρόνια να μειώσει δραματικά το έγκλημα στην πόλη. Με βάση αυτό, κατά τις πρόσφατες προεδρικές εκλογές παρουσίασε τον εαυτό του ως έναν υποψήφιο του νόμου και της τάξης, Μετά την ανάληψη της προεδρίας, δείχνει πολλά και διαφορετικά πρόσωπα, τόσο στο εξωτερικό, όσο και στο εσωτερικό. Στο εξωτερικό δείχνει το πρόσωπο ενός επιδέξιου δεξιού Βοναπαρτιστή ηγέτη, που ταυτόχρονα στρέφεται προς την Κίνα  (εγκαταλείπoντας την παραδοσιακή θέση των Φιλιπίνων ως συμμάχων των ΗΠΑ) αλλά την ίδια στιγμή κλείνει το μάτι στον Τραμπ, τον οποίο θαυμάζει, ή κλείνει, ταυτόχρονα, οικονομικές συμφωνίες με την Κίνα και την Ιαπωνία. Δηλαδή, πατάει, ταυτόχρονα, σε όσες περισσότερες βάρκες μπορεί. Στο εσωτερικό προβάλλει ταυτόχρονα την εικόνα του ειρηνοποιού και του σκληρού μα αδιάθορου πολεμιστή. Την ίδια στιγμή που διαπραγματεύεται το τέλος των εχθροπραξιών με τους αντάρτες του ΚΚ Φιλιπίνων, σκοτώνει με χαρακτηριστική ευκολία τα πιο φτωχά στρώματα της χώρας, στα πλαίσια του “πολέμου ενάντια στα ναρκωτικά και την διαφθορά”. Παραπονιέται ότι τα ΜΜΕ της χώρας του τον παρουσιάζουν σαν τον “εξάδελφο του Χίτλερ”, και αμέσως μετά, όταν του λένε ότι ο Χίτλερ εξολόθρευσε τους Εβραίους, λέει, στα ίδια ΜΜΕ ότι “Η Γερμανία είχε τον Χίτλερ, οι Φιλιππίνες έχουν εμένα. Έχουμε τρία εκατομμύρια ναρκομανείς σε αυτήν την χώρα. Θα ήταν χαρά μου να τους εξολόθρευα όλους”……

Ηγέτες σαν τον Ντουτέρτε, δεν έχουν να προσφέρουν απολύτως τίποτα σε κανέναν. Αντί να βοηθούν ουσιαστικά στην επίλυση προβλημάτων όπως η φτώχεια και φαινομένων που εκείνη γεννά, όπως οι εξαρτήσεις, η εγκληματικότητα και η διαφθορά, στην πραγματικότητα αυτό που κάνουν είναι να τα κρύβουν κάτω από το χαλί, εξυπηρετώντας τα συμφέροντα των πιο πλουσίων στρωμάτων της κοινωνίας. Μόνο οι μάζες των εργαζομένων  μέσα από την μαζική κίνηση τους μπορούν να λύσουν αυτά τα προβλήματα.