H Κόλαση της ΒΙΑΛ

Πολλά έχουν ακουστεί για την κατάσταση που επικρατεί στην ΒΙΑΛ. Παραθέτουμε την μαρτυρία μιας αλληλλέγγυας από το εξωτερικό, που κατάφερε να μπει στο  camp της ΒΙΑΛ, και να δει τις συνθήκες υπό τι;ς οποίες ζουν οι πρόσφυγες σε ένα από τα χειρότερα, απο πλευράς συνθηκών διαβίωσης, καμπ που υπάρχουν.

"Αυτό που βλέπω εδώ έιναι τόσο άσχημο, όπως και να το δεις, είναι απίστευτο. Μετά από μια εβδομάδα συζητήσεων με πρόσφυγες από διάφορες χώρες, είμαι στεναχωρημένη, θυμωμένη και ατρρωστημένη από όσα βλέπω και ακούω. Από όλη την αδικιά.

Σήμερα αποφάσησα να επισκεφτώ το περίφημο χειρότερο στρατόπεδο προσφύγων στην Χίο: τη ΒΙΑΛ. Θα έπρεπε να ονομάζεται Vile (Χαμερπής), γιατί αυτό είναι. Αυτό θεωρείται, επισήμως, ένα Hot Spot- ένα στρατόπεδο στο οποίο πηγαίνει ο κόσμος όταν πρωτοφτάνει στην Χίο. Εκεί, επίσης, οι πρόσφυγες κάνουν αιτήματα για άσυλο. Φανταστείτε το σαν μια δεξαμένή κρατήσεως. Λένε στους ανθρώπους να “κάνουν υπομονή”. Για αυτό περιμένουν τρεις, τέσσερις, πέντε μήνες  για να κάνουν αίτηση για άσυλο. Δεν δίνονται ραντεβού. “Θα έρθει η σειρά σας, κάντε υπομονή”. Ξεκίνησε σαν κέντρο καταγραφής, και έχει γίνει κέντρο κράτησης. Εν αντιθέσει με τα άλλα δύο καμπ, τα οποία λειτουργούν υπό την ευθύνη των ΜΚΟ, αυτό είναι υπό την ευθύνη του στρατού. Είναι πασίγνωστο για το άθλιο φαγητό, και τις συνθήκες που προσομοιάζουν σε φυλακή. Οι φωτογραφίες απαγορεύονται.

Στο δωρεάν λεωφορείο από το καμπ της Σούδας για την ΒΙΑΛ, με συνόδεψε ο καινούριος Νιγηριανός φίλος μου, ο Νέλσον. Ένας νέος άντρας, που έφυγε από την Νιγηρία ότανκληρονόμησε την γη του πατέρα του, και ο θείος του, που έλεγε ότι η γη του ανήκει, προσπάθησε να τον σκοτώσει. Μου έδειξε τα σημάδια στο πόδι του, σημάδια από ματσέτα.

Ήταν ένα 45λεπτο ταξίδι, υπό απίστευτη ζέστη και ελάχιστο εξαερισμό. 

Αν και δεν επιτρέπονται οι επισκέπτες στο καμπ (άλλος ένας κανόνας του στρατού), μπήκαμε μέσα από μια τρύπα στον φράχτη, κοντά στο “δωμάτιο” του.

Το δωμάτιο ήταν ένα μεταλλικό κοντέηνερ που έγραφε “Ελληνικά Πετρέλαια” στον τοίχο του -την επωνυμία του δωρητή. Σε αντίθεση με την Σούδα, όπου οι άνθρωποι κοιμούνται σε αχυρένια στρώματα πάνω σε ξύλινα πατώματα, τουλάχιστον εδώ υπήρχαν κουκέτες. Πέντε κουκέτες για δέκα ανθρώπους, εφτα Νιγηριανούς και τρεις Σουδανούς.

Το δωμάτιο ήταν σκοτεινό και βρώμικο. Πολλοι κάθονταν στα κρεβάτια, αν και ήταν μεσημέρι. Το δωμάτιο συγκρινοταν με φωτογραφίες που είχα δει, φωτογραφίες που απεικόνιζαν στρατόπεδα συγκέντρωσης των Ναζί- ένα αίσθημα που ενδυναμώθηκε όταν πέρασα από μια περιοχή που ήταν κλεισμένη με συρματόπλεγμα. Το χρησιμοποιούσαν για να κλειδώνουν τους πρόσφυγες στο καμπ, μέρα και νύχτα.  Τώρα επιτρέπουν την έξοδο στους πρόσφυγες, πολλοι από τους οποίους πέρνουν το λεωφορείο για την Σούδα, για ένα σχετικά ανθρώπινο γεύμα

Όταν απαγορευόταν η έξοδος για τους πρόσφυγες, όχι μόνο το φαι ήταν απαίσιο, αλλά τα μωρά δικαιούνταν  113 γραμμάρια ταλκ το καθένα για μια ημέρα. Μια ημέρα!

Μετά από μια 14μερη απεργία πείνας από ένα γκρουπ προσφύγων, τα πράγματα άλλαξαν λίγο. Τουλάχιστον υπάρχει αρκετό γάλα για τα μωρά. Το φαγητό παραμένει άθλιο.Όσο ήμουν εκεί, ένας από τους συγκατοίκους του Νέλσον έφερε την μερίδα του φαγητού του. Λίγα μακαρόνια-σπιράλ, με περίπου ένα τέταρτο της κουταλιάς μιας κόκκινης ουσίας, για χρώμα. Χωρίς αλάτι, χωρίς καρυκεύματα. Άγευστο. Ο άνθρωπος άνοιξε τον κάδο του δωματίου, και την πέταξε-χωρίς να την ανοίξει. Αργότερα, άνοιξα το καπάκι και είδα δεκάδες πακετάκια με φαι εκει-σφραγισμένα.

Τους ρώτησα τι θα ήθελαν να φάνε. Ρύζι, και λίγο κοτοπουλο. Δεν τους δίνουν ούτε κρεας, ούτε κοτόπουλο. Ουτε καν φέτα, είπε ένας. Οι απαιτήσεις τους δεν μου φάνηκαν υπερβολικές.

Βγαίνωντας, έδωσα στον Νέλσον 20 ευρώ, ωστε αυτός και οι συγκάτοικοι του να μπορέσεουν  λίγο φαγητό ή παγωτό. Με ευχαρίστησαν. Ένιωσα  ντροπή που τους έδωσα τόσο λίγο.

Αργότερα, όσο εγώ και ο Νέλσον περιμέναμε το λεωφορείο, τους είδα να περνάνε. Πήγαιναν στο σουπερμάρκετ να αγοράσουν φαγητό με τα λεφτά που τους είχα δώσει. Υποσχέθηκαν να κρατήσουν λίγο για τον Νέλσον, που αρνιόταν να με αφήσει μόνη, μέχρι να μπω με ασφάλεια στο λεωφορείο για την Σούδα.

Η Βιαλ είναι γνωστή και για την βια της. Υπάρχει τεράστιο μίσος απέναντι στους Σύρους,  γιατί αυτοί πέρνουν προτεραιότητα στα αιτήματα για άσυλο, λόγω του πολέμου, και επειδή δεν έχουν που να γυρίσουν. Οπότε άνθρωποι που έφτασαν εδώ πριν 5 μήνες, πρέπει να “κάνουν υπομονή”. Δεν μπορούν ούτε κάν να κάνουν αίτηση για άσυλο.. Ούτε αίτηση. Ούτε συνεντεύξης. Απλά να ζήσε στο καμπ κάνωντας υπομονή, μέχρι να σε ειδοποιήσουμε.

Το μυστικόγια να πάρεις άσυλο; Μείνε έγκυος. Οι έγκυοι και οι οικογενεις τους πέρνουν προτεραιότητα. Το 70% των γυναικών στα καμπ είναι έγκυοι. Είναι μια διέξοδος.

Αυτοί οι πρόσφυγες, σε όλα τα καμπ, δεν είναι τίποτε άλλο παρά φυλακισμένοι, και ακριβώς αντιμετωπίζονται. Δεν τους επιτρέπεται η εργασία, οπότε δεν έχουν λεφτά. Όσα λεφτά είχαν τα ξόδεψαν σε διακινητές, που συχνά τους εξαπατούσαν. Τους έπερναν τα λεφτά, και δεν τους πήγαιναν στον προορισμό τους. Και έπρεπε να ξανααρχίσουν την διαδικασία.

Δεν έχω συναντήσει έναν άνθρπο που να έχει έρθει στην Χίο με νόμιμα μέσα. Ολοι έφυγαν από τις χώρες τους για την Τουρκία, όπου έζησαν 3 μήνες, ή τρία χρόνια. Όλοι τους δεν εβλεπαν την ώρα να φύγουν. Οπότε πλήρωσαν λαθρεμπορους για να περάσουν στην Ελλάδα, τον επόμενο σταθμο τους στο δρόμο για την Ευρώπη. Αλλά την 20η Μαρτίου τα σύνορα έκλεισαν. Και σταμάτησαν να ονειρεύονται.

Συνέχεια ακούω αυτό: αν ήξερα πως θα ήταν τα πράγματα εδώ, δεν θα είχα έρθει. Δεν μπορώ να επιστρέψω, δεν έχω πατρίδα. Εχω παγιδευτεί εδώ-φυλακισμένος στην Χίο. Είμαι νέος, αλλά η ζωή μου έχει τελειώσει."