Βίκτορ Χάρα: Δεν τραγουδάω για απλά για να τραγουδήσω…

Γεννήθηκε το 1932 στο Λονκέν, κοντά στο Σαντιαγο της Χιλής. Οι γονείς του ήταν φτωχοί εργάτες γης . Όταν μπήκε στην εφηβεία ο πατέρας του είχε ήδη εγκαταλέιψει την οικογένεια. Στα 15 του χάνει και την μητέρα του, η οποία όμως έχει προλάβει να του μεταδώσει την αγάπη της για την μουσική και τα γράμματα. Σπουδάζει για να γίνει λογιστής, μπαίνει σε μια ιερατική σχολή την οποία παρατάει μετά από δύο χρόνια, αφού χάνει την πίστη του στην εκκλησία. Κάνει την στρατιωτική του θητεία και επιστρέφει στην πόλη του για να ασχοληθεί με το θέατρο και την μουσική. Θα δουλέψει για εννιά χρόνια ως θεατρικός σκηνοθέτης, μέχρι να τον κερδίσει ολοκληρωτικά η μουσική. 

Μεσα στην δεκαετία του 50 θα γνωρίσει και μια από τις μεγάλες του επιρροές, τον Πάμπλο Νερούδα, του οποίου ποιήματα θα μελοποιήσει μέσα στην καριέρα του. Ως τραγουδιστής και τραγουδοποιός, ο Βίκτορ Χάρα, θα γίνει ένας από τους πιο αντιπροσωπευτικούς εκπροσώπους του μουσικού κινήματος Nueva Cancion. Πρόκειται για μια “ομάδα” λατινοαμερικάνων φολκ μουσικών, όπως η Βιολέτα Πάρα, ο Αταχουάλπα Γιουπάνκι, ο Βίκτορ Χάρα και η Μερσέντες Σόσα, που προσέφεραν έναν φρέσκο αέρα στην λατινοαμερικάνικη παραδοσιακή μουσική, αφού την ανακάτευαν με επιρροές από βορειοαμερικάνους φολκ τροβαδούρους, όπως ο  Γούντι Γκάθρι, ο Φιλ Οκς, ο Πητ Σήγκερ και, αργότερα, ο Μπόμπ Ντύλαν.

Ο ίδιος ο Χάρα θα αναπτύξει ένα δικό του στυλ τραγουδοποιίας, όπου οι παραδοσιακές μουσικές ανακατεύονται με τον πολιτικό και κοινωνικό ακτιβισμό. Ο Χάρα γίνεται, σταδιακά, όλο και πιο πολιτικός. Τα τραγούδια του, μιλούν περισσότερο για την ζωή των απλών ανθρώπων (Te requerdo Amanda), ή  δίνουν φωνή σε ρεύματα που κυριαρχούσαν στην λατινοαμερικάνικη αριστερά της εποχής, όπως η Θεολογία της Απελευθέρωσης, καλώντας εργάτες και φτωχούς αγρότες να ενωθούν στον αγώνα για ισότητα και δικαιοσύνη (Plegaria a un Labrador). Μαζί με τους όμορφους στίχους και την φωνή του, γίνεται διάσημος και για την φοβερή σκηνική παρουσία του, αλλά και για την ρητορική του δεινότητα.

Σταδιακά θα αρχίσει να γίνεται και πιο “ενοχλητικός” για Χιλιάνικη ακροδεξιά. Γίνεται μέλος της Λαϊκής Ενότητας. Ταξιδεύει στην Κούβα και την Σοβιετική Ένωση. . Πέρνει ενεργά μέρος στην προεκλογική εκστρατεία υπέρ του υποψηφίου της Λαϊκής Ενότητας  Σαλβαδόρ Αλιέντε,το 1970, δίνοντας δωρεάν συναυλίες και, πολλές φορές, μιλώντας σε πολιτικές συγκεντρώσεις.Θα γράψει μάλιστα και τον ύμνο της προεκλογικής εκστρατείας, το Venceremos . 

Ο Αλιέντε θα εκλεγεί πρόεδρος, και ο Βίκτορ Χάρα θα γίνει ο πρωταγωνιστής μιας τιτάνιας προσπάθειας για την αλλαγή της πολιτικής όσον αφορά τα θέματα πολιτισμού, έτσι ώστε οι λαϊκές μάζες να μπορούν να μορφωθούν πιο έυκολα. Η πολιτική του δράση όμως δεν θα έρθει χωρίς απώλειες. Η ακροδεξιά πάντα θα τον απειλεί, και, τουλάχιστον μία φορά θα ξυλοκοπηθεί άσχημα από μια ομάδα φασιστών.

Την 11η Σεπτεβρίου 1973 ο Αλιέντε ανατρέπεται μετά από ένα στρατιωτικό πραξικόπημα από τον Αουγκούστο Πινοτσέτ. Είναι η μέρα κατα την οποία η Χιλή θα γυρίσει στον μεσαίωνα. Οι υποστηρικτές του Αλιέντε προσπαθούν, επι ματαίω, να αντιμετωπίσουν τους πραξικοπηματίες, σε εργοστάσια, εργατικές γειτονιές και στο προεδρικό μέγαρο, αλλά η αντίσταση τους κάμπτεται μέσα σε λίγες ώρες. Την 12 Σεπτεμβρίου συλλαμβάνεται ο Βίκτορ Χάρα και οδηγείται στο κολλαστήριο του Εθνικού Σταδίου του Σαντιάγο. Η είκόνα που αντικρύζει, μοιάζει με την κόλαση του Δάντη, αλλά ο ίδιος δεν λυγίζει. Παρά το γεγονός ότι βασανίζεται απάνθρωπα, τραγουδάει συνέχεια, για να εμψυχώσει τους χιλιάδες συντροφους του που είναι στιβαγμένοι εκεί. Μέχρι που στις 15 Σεπτεμβρίου, εκτελείται…Ήταν μόλις 41 χρόνων…

Παρά το γεγονός, όμως, ότι η καριέρα του διάρκεσε λίγο, η επιρροή του υπήρξε τεράστια. Η εικόνα του ακόμα κοσμεί τα δωμάτια των Χιλιανών νέων, τα τραγούδια  του ακόμα ακούγονται στις διαδηλώσεις, και το προσωπο του φιγουράρει τακτικά σε πλακάτ,πανό και αφίσες διαδηλωσεων στην Χιλη.. Στην επίσημη κηδεία του, που έγινε το 2009, 36 χρόνια μετά την δολοφονία,  δεκάδες χιλιάδες Χιλιανοί συνόδεψαν τη σωρό του μέχρι την τελευταία του κατοικία

Μεγάλοι μουσικοί, όπως οι Clash, οι Calexico, οι Ska-p, οι Inti Illimani, οι Rebel Diaz και…..ο Μάνος Λοϊζος τον έχουν μνημονεύσει σε τραγούδια τους, ενώ αποτελεί και την κύρια επιρροή για το σημαντικότερο, και ίσως συνεπέστερο, γκρουπ που ασχολείται με το πολιτικό τραγούδι στην Πορτογαλία, τους Brigada Victor Jara.

Ο Victor Jara μπορεί να σκοτώθηκε πριν από 43 χρόνια, όμως ακόμα ζει, στα πρόσωπα και στις καρδιές χιλιάδων ανθρώπων που αγωνίζονται για το δικαίωμα όλων στην μόρφωση, την στέγη, την ελευθερία, την τροφή και την ζωή….