ΜΕΞΙΚΟ: 150.000 εκπαιδευτικοί στον 3ο μήνα του αγώνα τους

Σ’ έναν μόνο μήνα, τουλάχιστον έντεκα νεκροί, εκατοντάδες τραυματίες, αγνοούμενοι, μαζικές συλλήψεις και η απειλή για απολύσεις εδώ και τώρα όσων εναντιώνονται στις κυβερνητικές πολιτικές.

Οι δάσκαλοι του Μεξικού βρίσκονται σε πραγματικό πόλεμο, κυκλωμένοι από ομάδες κρούσης και αστυνομικές δυνάμεις που τους απομακρύνουν βίαια από τους δρόμους όπου διαδηλώνουν εδώ και σχεδόν τρεις μήνες. Αιχμή του δόρατος αυτού του ανελέητου κυνηγητού κατά των εκπαιδευτικών είναι η μεταρρύθμιση που επιμένει να εφαρμόσει η κυβέρνηση του συντηρητικού προέδρου Πένια Νιέτο στο πλαίσιο του «εκσυχρονισμού».

Επίκεντρό της, η αξιολόγηση των δασκάλων με ένα τυποποιημένο σύστημα που σχεδίασαν ομάδες τεχνοκρατών διεθνών οργανισμών, το οποίο αγνοεί τοπικές ιδιαιτερότητες ή τις ανάγκες των μειονοτήτων και προωθεί κριτήρια ανταγωνισμού που ευνοούν τις πολυεθνικές εταιρείες του τομέα της εκπαίδευσης.

«Απορρίπτουμε αυτή την αξιολόγηση που σχεδιάστηκε από διεθνείς οργανισμούς για άλλες κοινωνικές πραγματικότητες. Θέλουν να τελειώσουν με τον ιθαγενή πολιτισμό μας, να ιδιωτικοποιήσουν την παιδεία και να ανατρέψουν ύπουλα τις εργασιακές σχέσεις. Εμείς μιλάμε με τα παιδιά στα ισπανικά και μπορούμε να επικοινωνούμε με τους γονείς που μιλούν μόνο σαποτέκα», επιχειρηματολογεί, έξω από ένα από τα σχολεία που έχτισαν μόνοι τους οι κάτοικοι μέσω κοινοτικής δουλειάς, ο Μαξιμιλιάνο, ένας από τους χιλιάδες δασκάλους των ιθαγενών κοινοτήτων που απειλούνται με απόλυση αν δεν δεχτούν τη νεοφιλελεύθερη μεταρρύθμιση.

Ιθαγενής και δίγλωσσος, ο Μαξιμιλιάνο παραδίδει τα μαθήματα στα ισπανικά και στη γλώσσα των ιθαγενών, διδάσκει στα παιδιά το επίσημο πρόγραμμα αλλά και τις παραδόσεις της φυλής τους, τους μιλά για αλληλεγγύη και άμιλλα αντί για ανταγωνισμό.

«Ακόμη και οι πεντάχρονοι μαθητές μας ξέρουν ότι δίνουμε μάχη κατά της κυβέρνησης. Τους εξηγούμε όμως πως η μάχη δεν δίνεται με ματσέτες και όπλα, αλλά με αγώνες για να μην πουληθεί το σχολειό τους.

»Διδάσκουμε, μεταδίδουμε, υπερασπιζόμαστε την κουλτούρα μας, την κοσμοαντίληψή μας, τις παραδόσεις μας, και αυτό είναι κάτι που οι γονείς εκτιμούν. Γι’ αυτό στέκονται πλάι μας, γιατί νιώθουν πως προασπιζόμαστε τα δικαιώματα όλης της κοινότητας. Είμαστε ο λαός».

Με αυτόν τον τρόπο εξηγεί την ουσία της πάλης 150.000 απεργών δασκάλων της Οαχάκα, της Τσιάπας ή του Γκερέρο, για τους οποίους στόχος της μεταρρύθμισης είναι οι μαζικές απολύσεις των δασκάλων των μαχητικών ιθαγενών κοινοτήτων και η υπονόμευση της δημόσιας παιδείας.

Πρόκειται για μια πάλη που την περασμένη εβδομάδα γνώρισε νέες αιματηρές συγκρούσεις στην Τσιάπας, όταν τάγματα εφόδου «αγανακτισμένων πολιτών» επιτέθηκαν κατά των απεργών δασκάλων που είχαν κλείσει κεντρική λεωφόρο, υπό το βλέμμα 200 αστυνομικών, οι οποίοι, αφού επέτρεψαν την επίθεση, έριξαν χημικά, ενώ από τα πυρά «αγνώστων», σύμφωνα με καταγγελία της CNTE (Εθνική Συντονιστική Εργαζομένων στην Παιδεία) δύο απεργοί τραυματίστηκαν.

Ολα αυτά μόλις έναν μήνα μετά τη σφαγή του Νοτσιχτλάν στις 19 Ιουνίου, όταν σε παρόμοιες συνθήκες εννέα δάσκαλοι (έντεκα κατά τη CNTE) έχασαν τη ζωή τους από τα πυρά.

Οι δυνάμεις ασφαλείας μετέτρεψαν την περιοχή σε πεδίο μάχης πάνω από το οποίο πετούσε ένας στόλος αεροσκαφών. Οι αστυνομικοί επιμένουν πως εκείνοι, όντας σε νόμιμη άμυνα, απλώς ανταπέδωσαν τα πυρά που δέχτηκαν. Αντίθετα, η Εθνική Επιτροπή Ασφάλειας βεβαίωνε την ίδια ώρα πως κανένας αστυνομικός δεν πυροβόλησε.

Μέχρι στιγμής, δεν υπάρχει καμιά απόδειξη ότι πολίτες άνοιξαν πυρ, αλλά υπάρχουν πάμπολλες μαρτυρίες και φωτογραφίες που δείχνουν πως οι αστυνομικοί πυροβόλησαν τους απεργούς.

Συνήθεις αντιφάσεις ενός τυπικού μεξικανικού εγκλήματος, σαν πολυειδωμένη ταινία: μια επίθεση ένοπλων δυνάμεων ασφαλείας κατά των κατοίκων τριών ιθαγενών κοινοτήτων που δεν θέλουν να χάσουν τους «δικούς» τους δασκάλους και αντιδρούν διεκδικώντας την αξιοπρέπεια των κοινοτήτων τους. Και που όπως τόσα άλλα φρικιαστικά εγκλήματα σε αυτή τη χώρα, κινδυνεύει να μείνει ατιμώρητο, όπως επαναλαμβάνει η Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Μεξικού.

Τι κι αν σε σημαντικά εθνικά και διεθνή φόρα γίνονται επανειλημμένες εκκλήσεις προς την κυβέρνηση να αντιμετωπίσει άμεσα τη βαθύτατη κρίση ανθρωπίνων δικαιωμάτων που διέρχεται η χώρα και να επιδιώξει τον διάλογο αντί της καταστολής των κοινωνικών κινημάτων, και ιδίως εκείνων των δασκάλων;

Ο πρόεδρος Πένια Νιέτο δηλώνει πως η μεταρρύθμιση είναι «αδιαπραγμάτευτη», απειλεί να κινητοποιήσει 26.000 συνταξιούχους δασκάλους για να αντικαταστήσουν τους «εξεγερμένους», που θα απεργούν για περισσότερες από τρεις ημέρες, και συνεχίζει τη βίαιη καταστολή δασκάλων που πιστεύουν πως η παιδεία είναι όχημα κοινωνικής χειραφέτησης και όχι υποταγής στη λογική της οικονομικής αποτελεσματικότητας.

«Αφωνος παρακολουθεί ο κόσμος πώς για τη βελτίωση της παιδείας (στην πραγματικότητα για την επιβολή των κριτηρίων του ΟΟΣΑ) πρέπει να σκοτώσεις διαφωνούντες δασκάλους», σχολιάζει ο Βίκτορ Τολέδο στη «La Jornada».

«Μετά τους νέους, όπως έγινε με την εξαφάνιση των 43 φοιτητών της Αγιοτσινάπα, ήρθε η σειρά των δασκάλων τους. Είναι το άκρον άωτον του παραλογισμού. Είναι απαράδεκτο στο όνομα μιας εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης ένα καθεστώς να καταστέλλει, να απολύει, να συλλαμβάνει, να σκοτώνει δασκάλους».