Στα όρια του ανθρώπινου: «ανήλικοι πρόσφυγες στην Αμυγδαλέζα»

Στην Αμυγδαλέζα κρατούνται περίπου 40 ασυνόδευτοι ανήλικοι πρόσφυγες. Τους βρήκαμε στα πλαίσια της παράδοσης ανθρωπιστικής βοήθειας που οργάνωσε το Δίκτυο για τα Δικαιώματα του Παιδιού. Είναι ηλικίας 14 έως 17 ετών – σ’ αυτό που στην αναπτυξιακή ψυχολογία και την παιδαγωγική αποκαλούμε συνήθως «εφηβεία». Μόνο που αυτή η συνθήκη χάθηκε οριστικά γι’ αυτά τα παιδιά στα νερά του Αιγαίου.

«Στον κόσμο απ’ την ανάποδη υπάρχουν παιδιά που περισσεύουν. Η αγορά δεν τα χρειάζεται, δε θα τα χρειαστεί ποτό. Το ταξίδι τους από την κούνια στον τάφο το διακόπτει η πείνα ή οι σφαίρες», έγραφε ο Εντουάρνο Γκαλεάνο. Όντως σ’ αυτό τον αντεστραμμένο κόσμο που ζούμε τα παιδιά που γεννήθηκαν στις σπαρασσόμενες από τους πολέμους ή τις δικτατορίες γωνιές του πλανήτη περισσεύουν, γι’ αυτό η «πολιτισμένη» Δύση τα κρύβει πίσω από τα συρματοπλέγματα… σαν αυτά που χωρίζουν την ελεύθερη Αττική από την Αμυγδαλέζα. Στην Αμυγδαλέζα σήμερα υπάρχουν περίπου 40 ασυνόδευτοι ανήλικοι πρόσφυγες. Τους βρήκαμε στα πλαίσια της παράδοσης ανθρωπιστικής βοήθειας που οργάνωσε το Δίκτυο για τα Δικαιώματα του Παιδιού. Είναι ηλικίας 14 έως 17 ετών – σ’ αυτό που στην αναπτυξιακή ψυχολογία και την παιδαγωγική αποκαλούμε συνήθως «εφηβεία». Μόνο που αυτή η συνθήκη χάθηκε οριστικά γι’ αυτά τα παιδιά στα νερά του Αιγαίου.Το πέρασμα στην αφιλόξενη Ευρώπη ισοδυναμούσε με τη μετάβαση από την παιδική ηλικία σε μια απότομη ενηλικίωση. Οι περισσότεροι κατάγονται από τη Συρία και κάποιοι άλλοι από τη Λιβύη, το Σουδάν, το Αφγανιστάν και τη Σομαλία. Κατέληξαν σ’ αυτό το γκρίζο «κλουβί» ακολουθώντας το τυποποιημένο πλέον δρομολόγιο της προσφυγικής κρίσης: από τα παράλια της Τουρκίας με κάποιο σαπιοκάραβο στη Μυτιλήνη κι από κει στον Πειραιά με τελικό προορισμό την Αμυγδαλέζα. Προέρχονται από διερρηγμένες οικογένειες , που οι γονείς τους είτε έχουν πεθάνει στον πόλεμο, είτε έμειναν πίσω στην πατρίδα τους, είτε έχουν φύγει ήδη για κάποιες χώρες της Ευρώπης με σκοπό να επανενωθούν. Η μοναδική λέξη που ξέρουν στα ελληνικά είναι το «μέσα» , το διαρκές πρόσταγμα των αστυνομικών υπαλλήλων που φρουρούν την πτέρυγα τους. «Κάποιοι αστυνομικοί είναι καλοί, κάποιοι άλλοι όχι και τόσο. Όλοι πάντως μας φωνάζουν συνέχεια: Μέσα , Μέσα» μου λέει ο Σαλί από τη Λιβύη.  Η αλήθεια πάντως είναι  ότι στην Αμυγδαλέζα δύσκολα ξεχωρίζει κανείς το «μέσα» με το «έξω». Το «έξω» δεν υφίσταται από τη στιγμή που οι ανήλικοι πρόσφυγες έχουν στερηθεί την ελευθερία τους και κρατούνται σ’ ένα στρατόπεδο σε συνθήκες φυλακής χωρίς χειροπέδες. Η δυνατότητα τους για κίνηση περιορίζεται σε ελάχιστα τετραγωνικά ανάμεσα σε τέσσερα δωμάτια με διπλούς πάγκους και πρόχειρα στρώματα που κοιμούνται και έναν μικρό προαύλιο χώρο επίσης περιφραγμένο που βγαίνουν τις πρωινές και απογευματινές ώρες. «Δεν έχουμε τι να κάνουμε. Μόνο τρώμε και κοιμόμαστε. Άντε και καμιά φορά παίζουμε ποδόσφαιρο» παραπονιέται η παρέα των παιδιών από τη Λιβύη. Τις ώρες που έμεινα εκεί είχα τη δυνατότητα να παρακολουθήσω έναν τέτοιο αγώνα, ανάμεσα στη « Ρεάλ» και τη «Μίλαν» , όπως τον βάφτισαν. Βέβαια, εδώ οι χορηγοί δεν είχαν μεριμνήσει για παπούτσια κι έτσι οι μικροί ποδοσφαιριστές έπαιζαν ξυπόλυτοι. Αυτός είναι ένας από τους καημούς τους, ότι δεν έχουν παπούτσια και κυκλοφορούν είτε ξυπόλυτοι , είτε με κάτι πρόχειρες και άσχετες στα νούμερα τους παντόφλες. Ο μεγαλύτερος τους βέβαια καημός είναι η ελευθερία τους. Έχουν περάσει στην Αμυγδαλέζα από έναν έως και τρεις μήνες ο καθένας και ρωτάνε συνέχεια για ποιο λόγο βρίσκονται εδώ και πότε θα φύγουν. Ο Χασάν από το Αφγανιστάν έχει περάσει στην Αμυγδαλέζα συνολικά 9 μήνες. Έφυγε , τον ξανάπιασαν και τον έφεραν πίσω. «Αισθάνομαι ότι δε μ’ ακούει κανείς. Σήμερα αποφάσισα να μη φάω , θα το κάνω και τις επόμενες μέρες για να μου δώσουν σημασία» λέει. Βλέπεις αυτά τα παιδιά δεν έχουν στο μυαλό τους ούτε τα μαθήματα, ούτε τα παιχνίδια, παρά μόνο την επιβίωση. Θέλουν να απελευθερωθούν και να ταξιδέψουν σε άλλες χώρες, να βρουν δουλειά, να μαζέψουν χρήματα και για να βοηθήσουν τις οικογένειες τους. Ο Μοχάμετ για παράδειγμα είναι 17 χρονών από τη Συρία, ο πατέρας και τα δύο αδέρφια του πέθαναν στον πόλεμο.  Ο σκληρός παραλογισμός έχει σημαδέψει όχι μόνο την μνήμη του αλλά το ίδιο του το σώμα. «Με κρατούσαν επί 2,5 μήνες στη Συρία οι άνδρες του ISIS και με χτυπούσαν. Πριν μ’ αφήσουν μου χάραξαν τα χέρια μου ως οπαδό του Ασάντ. Μόνο η μάνα μου είναι ζωντανή. Δώσαμε 3000 δολάρια για να μπορέσω να ρθω εγώ εδώ. Της υποσχέθηκα ότι θα πάω στη Σουηδία και θα τη φέρω κι αυτή». Η οικογένεια και η πατρίδα τους είναι το πιο βαρύ φορτίο που κουβαλάνε μαζί τους. Μόνο μια γραμμή στο καρτοτηλέφωνο τους ενώνει με ότι άφησαν πίσω και οι υγροί τοίχοι στα αποπνικτικά δωμάτια  που μετατράπηκαν σε καμβά απελπισίας και νοσταλγίας μαζί, γεμάτοι ζωγραφιές με σημαίες, ξενικά ονόματα και μηνύματα ασφυξίας. Κάπως έτσι κυλάει ο χρόνος στην Αμυγδαλέζα, με γράμματα στους τοίχους, μπάλα και ουρές στο καρτοτηλέφωνο. Βασανιστικά αργά κι αδιάφορα. Οι συνθήκες είναι σίγουρα καλύτερες απ’ αυτές των ενηλίκων αλλά εξ ορισμού άθλιες. Στοιβάζονται ανά δεκάδες σε μικρά και ακατάλληλα δωμάτια χωρίς φως και αέρα, δεν έχουν πρόσβαση στην ενημέρωση και την εκπαίδευση, δεν έχουν παιχνίδια, τους έχουν πάρει τα κινητά τους, παρακολουθούνται σε αρκετούς χώρους από κάμερες, ζητάνε λεξικά για να μάθουν τη γλώσσα και κάρτες τηλεφώνου. Τους ρωτάμε για το φαγητό, αν τρώνε κρέας ή ψάρι. «Α ναι μας έφεραν μια φορά ψάρι αλλά ήταν ζωντανό» απαντάει με αφοπλιστικό χιούμορ ένα πιτσιρίκι. Η διαδικασία προβλέπει ότι μένουν στην Αμυγδαλέζα κι όταν αδειάσει κάποια θέση σε ξενώνα ανηλίκων, περνάνε από ιατρικές εξετάσεις και πάνε εκεί μέχρι να ενηλικιωθούν ή να επανενωθούν με τις οικογένειες τους. Αυτό το «όταν» όμως είναι πολύ πιο ζόρικο, απ’ ότι ακούγεται καθώς οι ξενώνες είναι ελάχιστοι για να καλύψουν τις διαρκώς αυξανόμενες ανάγκες της προσφυγικής κρίσης. Η αρμόδια Υπουργός Τασία Χριστοδουλοπούλου επιβεβαιώνει κατά τη διάρκεια της επικοινωνίας μας την τραγική έλλειψη δομών που κληρονόμησε. Όπως μας ενημερώνει θα εγκαινιαστεί την άλλη βδομάδα μια νέα δομή και άλλες τρεις στις αρχές Ιουνίου. «Έχουμε ζητήσει κάθε είδους έκτακτη και τακτική χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση και περιμένουμε. Το ζητούμενο είναι να εγκαταλειφθεί το στάδιο της Αμυγδαλέζας, να ταυτοποιούνται οι ασυνόδευτοι ανήλικοι και μετά να κατευθύνονται σε κατάλληλες δομές φιλοξενίας. Έχουμε εντοπίσει χώρους που θα ήταν κατάλληλοι γι’ αυτό το σκοπό και περιμένουμε τα χρήματα για να μπορέσουμε να προχωρήσουμε» διευκρινίζει. Αυτή η ανάγκη είναι από τις πιο επείγουσες, όχι απλώς για να βελτιωθούν οι συνθήκες ζωής για τους ανήλικους πρόσφυγες, αλλά για να αποκατασταθεί μια ρωγμή στη δημοκρατία. Η Αμυγδαλέζα δεν είναι ένας χώρος κράτησης, είναι μια τιμωρία των θυμάτων της προσφυγιάς, ένας τόπος στα όρια του ανθρώπινου. Πηγή: stokokkino.gr